ဘေလာင္းတုိင္းရင္းသား၏လက္ထပ္ထိမ္းျမားမဂၤလာ--လက္ဖက္ေျခာက္အခ်ဥ္ေသာက္သံုးႏုိင္မည့္အခ်ိန္ေရာက္လွ်င္ သတုိ႔သားႏွင့္သတုိ႔သမီး အိမ္ေထာင္ျပဳက်ႏုိင္သည္။
ဖူလ္ၿမိဳ႕ လန္ခ်န္းခရုိင္ရွိ သမုိင္းႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီလ်က္ရွိေသာ ဘေလာင္းတုိင္းရင္း သား ဝမ္က်ီေရွးေဟာင္းေက်းရြာတြင္ လူသိမ်ားထင္ရွားသည္မွာ ေဒသခံမ်ား "စုိက္ရွင္"ဟု ေခၚေ၀ၚသည့္ ပူေဇာ္သကၠာရေနရာျဖစ္သည္။ စုိက္ရွင္သည္ ဝမ္က်ီေရွးေဟာင္းေက်းရြာ၏ အလယ္ဗဟုိတြင္ တည္ရွိသည္။ ဘေလာင္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ ၎ေရွ႕တြင္ ပုဆစ္တုတ္၍ ရွိခုိးၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္ရာတြင္ စုိက္ရွင္ထံသုိ႔ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းရန္ မျဖစ္မေန လာေရာက္ရွိခုိး ေတာင္းဆုျပဳၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ဤေနရာသည္ ေရွးေဟာင္းေက်းရြာမွ ရြာသူရြာသားမ်ား၏ အစဥ္အဆက္ အေျပာင္းအလဲ၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းမဂၤလာျပဳျခင္းတို႔၏ မ်က္ျမင္သက္ေသပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ႀကိဳက္မႀကိဳက္ဆိုသည္ကို လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း ေသာက္သံုးရာတြင္ သိရွိႏုိင္သည္။
ဘေလာင္းအမ်ဳိးသမီးေလး ယြီနီသည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေႏြဦးရာသီက ဝမ္က်ီေရွးေဟာင္း ေက်းရြာတြင္ ဘေလာင္းတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ေရွးအက်ဆံုးေသာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားအတုိင္း လက္ထပ္မဂၤလာအခမ္းအနားက်င္းပခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မိမိ၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာမွာ ဘေလာင္းလူမ်ဳိးေရွးရုိးရာခ်စ္ေရးႀကိဳက္ေရးႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ေတာ္ေတာ္ကြာျခားပါသည္။
"ဘေလာင္းလူမ်ဳိးသည္ ခ်စ္သူရွာေဖြၾကရာတြင္ လယ္ယာအလုပ္ လုပ္ကုိင္ၾကရင္း ေတြ႔ဆံုႏုိင္သည့္အျပင္ လက္ဖက္ေျခာက္ပြဲေတာ္ႏွင့္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ စသည့္ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ လူငယ္မ်ားဆံုစည္းၿပီး ခ်စ္ေသာသူကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိတတ္ၾကသည္။" အဆုိပါပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ယြီနီ၏အဘြားသည္ မိမိ၏ခင္ပြန္းႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္ဟု ယြီနီ၏အဘြားေလခန႔္က ယြီနီကုိ ေျပာျပသည္။
ယြီနီ၏အဘြားသည္ လွပတင့္တယ္သည့္အမ်ဳိးသမီးျဖစ္သည္။ သူ႔အား ခ်စ္ႀကိဳက္ သည့္ေကာင္ေလးမ်ားစြာရွိပါသည္။ ညပိုင္းတြင္ ေကာင္ေလးမ်ားသည္ ေလခန႔္၏အိမ္ရွိ မီးလံႈေျမတြင္းေဘးနားတြင္ ဝုိင္းဖြဲ႕ကာ သီခ်င္းသီဆုိၾကသည္။ ေလခန႔္၏ စိတ္ထဲမွာ ခ်စ္ႀကိဳက္သည့္ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ ေတြ႕ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ေကာင္ေလးတုိင္း၏ ေရွ႕တြင္ ဝါး သုိ႔မဟုတ္ သစ္သားျဖင့္ ျပဳလုပ္သည့္ေရခြက္ကို တင္ထားကာ လက္ဖက္ေျခာက္လည္း ထည့္ထားပါသည္။ အိမ္ရွင္က ေရခြက္ထဲသို႔ ေရေႏြးေလာင္းထည့္ေပးသည္။ ေရေႏြးထည့္ျခင္းျဖင့္ ေကာင္မေလးက မိမိ၏ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို ေဖာ္ျပႏုိင္ၾကပါသည္။ ခ်စ္ႀကိဳက္သည့္ေကာင္ေလးျဖစ္လွ်င္ ေရနည္းနည္းပဲ ထည့္ပါသည္။ မိမိအိမ္တြင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာေနရန္ ျဖစ္သည္။ မခ်စ္ႀကိဳက္သူကိုေတာ့ ေရမ်ားမ်ား ထည့္ေပးသည္။ ေရေႏြးၾကမ္းျမန္ျမန္ ေသာက္ၿပီး အိမ္သာသြားကာ မိမိအိမ္ကုိ ျမန္ျမန္ျပန္ေစခ်င္သည့္သေဘာျဖစ္သည္။
လက္ထပ္ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္ရာတြင္ လက္ဖက္ေျခာက္သည္ မပါမျဖစ္ ပါရသည္။
အျခားလူမ်ဳိးႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားသည့္ ဘေလာင္းလူမ်ဳိးမ်ားျပားလာေသာ္လည္း ဝမ္က်ီေရွးေဟာင္းေက်းရြာတြင္ ဘေလာင္းတုိင္းရင္းသား၏ လက္ထပ္ထိမ္းျမား မဂၤလာဓေလ့ထံုးစံကုိ ယေန႔ထိထိန္းသိမ္းထားပါသည္။ ဘေလာင္းတုိင္းရင္းသား လက္ထပ္ထိမ္းျမားမဂၤလာဓေလ့ထံုးစံအားျဖင့္ လက္ဖက္ေျခာက္မွာ အေရးႀကီးပါသည္။ ထိမ္းျမားမႈအတြက္ လာေရာက္ေစ့စပ္သည့္အခါျဖစ္ေစ၊ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းထားသည့္အခါျဖစ္ေစ၊ မဂၤလာေဆာင္သည့္အခါျဖစ္ေစ၊ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးသည့္အခါျဖစ္ေစ လက္ဖက္ေျခာက္သည္ မရွိမျဖစ္ ျဖစ္ပါသည္။
"လက္ဖက္ေျခာက္သည္ ဘေလာင္းလူမ်ဳိး၏ ဝိညာဥ္ျဖစ္သည္။" ဟူသည့္ဆို႐ိုးအတိုင္း လူ႔ဘ၀တြင္ အေရးႀကီးေသာ ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္တြင္ လက္ဖက္ေျခာက္မွာ မပါမျဖစ္ ပါရသည္။ ဦးေလးဦးႀကီးသည္ ဘေလာင္းလူမ်ဳိး ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္တြင္ ပထမဦးဆံုး မ်က္ျမင္သက္ေသျဖစ္သည္။ လူငယ္မ်ားသည္ မိမိ၏ စိတ္သေဘာထားကုိ ေဆြမ်ဳိးမ်ားအား အရင္ဆံုး အသိေပးၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေဆြမ်ဳိးမ်ားမွတစ္ဆင့္ မိဘသုိ႔ ေျပာေပးရသည္။ ေကာင္ေလး၏မိဘသည္ ထိမ္းျမားမႈအတြက္ သြားေရာက္ေစ့စပ္ရန္ မိမိေဆြမ်ဳိးကုိ ေကာင္မေလးအိမ္သုိ႔ ေစလႊတ္သည္။ လက္ဖက္ေျခာက္တစ္ထုပ္ႏွင့္ အရက္တစ္ဗူးကုိ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေကာင္မေလးအိမ္ကုိ ေပးပုိ႔လုိက္သည္။ ေကာင္မေလး၏ မိဘသည္ သေဘာတူသည္ဆုိလွ်င္ ၎လက္ေဆာင္မ်ားကုိ လက္ခံထားလိုက္သည္။
ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းသည့္အခမ္းအနားတြင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္မိသားစုတုိ႔သည္ တစ္ အိမ္တည္းတြင္ အတူထုိင္ကာ လက္ဖက္ၾကမ္းေသာက္ရင္းႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးၾကသည္။ အိမ္ေထာင္ျပဳမည့္အေၾကာင္းကုိ ေဆြမ်ဳိးမ်ားအား အရင္ေျပာျပေပးၿပီး မဂၤလာေဆာင္မည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ေနရာကုိ အတူေဆြးေႏြးၾကသည္။ ဘေလာင္းလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ မဂၤလာေဆာင္အခမ္းအနားကုိ သံုးရက္ၾကာ က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ဒုတိယေန႔တြင္ တရား၀င္အခမ္းအနားက်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုေန႔နံနက္(၆)နာရီတြင္ သတုိ႔သားသည္ မိဘကုိကန္ေတာ့ၿပီး သတုိ႔သမီး၏အိမ္သုိ႔သြားေရာက္ကာ မဂၤလာေဆာင္အခမ္းအနား က်င္းပသည္။ ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္အၿပီး ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားသည္ သတုိ႔သားႏွင့္သတုိ႔သမီးအား သတုိ႔သားအိမ္ကုိ လုိက္ပို႔ၾကသည္။ သတုိ႔သမီးက အိမ္ကုိ မ၀င္ခင္ မဂၤလာေဆာင္သီခ်င္းကုိ သီဆုိရသည္။