တစ္မိနစ္အတြင္း သမိုင္းေၾကာင္း ႏွစ္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိ လယ္ယာယဥ္ေက်းမႈ၏ အႏွစ္သာရကို ေလ့လာၾကည့္ၾကစို႔
ဟားနီလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းေၾကာင္းျပတိုက္(ဟြန္ဟယ္ဟားနီလူမ်ဳိး၊ ရီလူမ်ဳိးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျပည္နယ္ခြဲရွိ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္း ကမာၻ႔ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈျပသေရးစင္တာ)သည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ဟြန္ဟယ္ဟားနီလူမ်ဳိး၊ ရီလူမ်ဳိးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျပည္နယ္ခြဲ ယြမ္ရန္ခ႐ိုင္၌ ယခုႏွစ္ မတ္လတြင္ တရား၀င္ စတင္ဖြင့္လွစ္ထားပါသည္။
ဟြန္ဟယ္ဟားနီလူမ်ဳိး၊ ရီလူမ်ဳိး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျပည္နယ္ခြဲ ယြမ္ရန္ခရိုင္ရွိ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္း ႐ႈခင္းအလွ
အဆိုပါျပတိုက္သည္ ဟားနီလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းယဥ္ေက်းမႈကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု စုစည္းမွတ္တမ္းတင္ ျပသထားသည္။ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးစနစ္အေၾကာင္း၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးနည္းပညာအေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးစုေရႊ႕ေျပာင္းမႈအေၾကာင္း၊ ေနထိုင္စားေသာက္မႈအေၾကာင္းစသည္တို႔ပါ၀င္သည္။ အဆိုပါအေၾကာင္းအရာတို႔သည္ ဟားနီလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္၏ အျမဳေတႏွင့္ အသက္၀ိညာဥ္ ျဖစ္ၿပီး အနီးပတ္၀န္းက်င္းရွိ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္း၊ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္အတူ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ကို အေႏွာက္အယွက္ကင္းစြာ ျပသရန္ႏွင့္ ရွင္သန္လႈပ္ရွားစြာျပသရန္ ေဖာ္ေဆာင္ထားပါသည္။
ဟားနီလူမ်ဳိးသည္ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ သီးျခားေနထိုင္ေသာ လူမ်ိဳးစုတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားအျဖင့္ ယူနန္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းေဒသရွိ ယြမ္ျမစ္(ဟြန္ဟယ္)၊ လန္ခ်ာျမစ္ျဖစ္ေသာ ျမစ္ႏွစ္ေၾကာင္းအၾကားတြင္ စုစည္းေနထိုင္ၾကသည္။
ဆန္စပါးရိတ္သိမ္းစဥ္
ဟားနီလူမ်ိဳးအကကျပစဥ္
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ သဘာ၀သေဘာတရားမ်ားကို သိကၽြမ္းနားလည္သည့္ ဟားနီလူမ်ဳိးသည္ မတူကြဲျပားေသာ ေရေျမအေျခအေနႏွင့္ အရည္အေသြးမ်ားေပၚ မူတည္ၿပီး ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းကို လယ္ထြန္စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္သည္။ “ေတာင္ႀကီးမည္မွ်ျမင့္မားသည္ျဖစ္ေစ၊ ေရမည္မွ်ျမင့္မားသည္ျဖစ္ေစ”ဟူေသာ သဘာ၀အေၾကာင္းအရာကို အေျချပဳ၍ တစ္ႏွစ္တာပတ္လံုး စီးဆင္းလ်က္ရွိေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းျမစ္ေရကို ေတာင္ေစာင္းေျမာင္းျဖင့္ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းသို႔ သြယ္တန္းစီးဆင္းေစသည္။
ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းသည္ ေအးေလာင္ေတာင္သဘာ၀ေဂဟစနစ္အေပၚတြင္ တည္ေထာင္ထားေသာ က်န္းမာအားသာေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရးေဂဟစနစ္ျဖစ္ၿပီး ဟားနီလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈေဂဟစနစ္အတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းကုန္းျမင့္ေဒသရွီ ဟားနီလူမ်ဳိးေနထိုင္ေသာေနရာတြင္ ဟားနီလူမ်ဳိးမွ လယ္ထြန္ထားေသာ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းရွိကာ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းသည္ ဟားနီလူမ်ဳိး၏ အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္လာပါသည္။
မိုးတိမ္ေပၚက ဟားနီ
ဟားနီလူမ်ိဳးပြဲေတာ္ရင္ျပင္
လူသားလုပ္ေဆာင္ထားေသာ၊ တီထြင္ဖန္တီးထားေသာ ယဥ္ေက်းမႈအျဖစ္ ျဖစ္တည္ေနသည့္ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းသည္ ဟားနီလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ ရွည္လ်ားၾကာျမင့္ေသာ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္ မ်ားျပားၾကြယ္၀ေသာ ယဥ္ေက်းမႈကို စုစည္းထား၍ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး ကြဲျပားျခားနားေသာ ေနထိုင္မႈဘ၀ႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရိွပါသည္။
သတင္းေထာက္။ ။ ဖန္႔ဖန္းယြိ၊ ဖန္းယြဲ႔(ဆင္ဟြာသတင္းဌာန)