မတ္လ ၃ ရက္ေန႔သည္ သတၱမအႀကိမ္ေျမာက္ “ကမာၻ႔ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ေန႔” ျဖစ္ၿပီး “တိရစာၦန္၊ ႐ုကၡပင္ႏိုင္ငံ”ဟု လွပေသာအမည္တြင္သည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ လူသားႏွင့္တိရစာၦန္အၾကားရွိ ေျပျပစ္သင့္ျမတ္ျခင္းပုံျပင္မ်ားစြာရွိပါသည္။
ယူနန္ ေ႐ႊျခည္ေမြးေမ်ာက္
“လတ္တေလာရက္ပိုင္းတြင္ယူနန္ ေ႐ႊျခည္ေမြးေမ်ာက္ဆိုင္ရာ ေနအိမ္ျဖစ္သည့္ရွန္ကူခ်င့္ ေမ်ာက္အုပ္စုမွာ ေမ်ာက္ကေလး ၃ ေကာင္ေမြးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္အရမ္းဝမ္းသာပါတယ္။”ဟု ယူနန္ျပည္နယ္ ပိုင္မာႏွင္းေတာင္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ သဘာဝကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးေနရာရွိ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ကာကြယ္ေရးစခန္းမႉး လိုက္က်န႔္တုန္းက အဆိုပါသတင္းေကာင္းကို မွ်ေဝေပးပါသည္။ ယူနန္ ေ႐ႊျခည္ေမြးေမ်ာက္၏ ေနထိုင္မႈပတ္ဝန္းက်င္ကို မထိခိုက္ေစရန္ သူတို႔သည္ ေမ်ာက္ကေလးရွင္သန္ႀကီးထြားခ်ိန္ကို အေႏွာက္အယွက္မေပးပဲ အေျခအေနၾကည့္ၿပီး ေမ်ာက္ကေလးအတြက္ အစာမ်ားထည့္ေပးသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေဒသခံမ်ားသည္ သစ္ေတာကာကြယ္ေရး၊ ေမ်ာက္ကာကြယ္ေရးကို ကိုယ္ပိုင္အသိစိတ္ျဖင့္ ေဆာက္႐ြက္လ်က္ရွိၾကသည္။ သစ္ေတာလႊမ္းၿခဳံႏႈန္းမွာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္တိုးတက္လာရာ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ားစြာရွိလာၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္လည္း ေကာင္းမြန္လာပါသည္။
အာရွဆင္
ခ်င္ရႉးသည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ကူမင္းၿမိဳ႕သူတစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္၊ ႐ုကၡပင္မ်ားကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးေဆာင္႐ြက္ေနသည္မွာ ၁၀ ႏွစ္ဝန္းက်င္ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ သူမသည္ The Zoological Society of London ရွိ တစ္ဦးတည္းေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ပါသည္။
“ပထမဆုံးအႀကိမ္ ယူနန္ျပည္နယ္ စစ္ေဆာင္ပန္းနားကို ေရာက္ရွိၿပီး အာရွဆင္ကို စစ္ေဆးရာ ကြၽန္မက ကင္မရာကို သီးျခားဝယ္ယူၿပီး ေတာ႐ိုင္းဆင္ကို ႐ိုက္ကူးခ်င္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူတစ္ခ်ိဳ႕က သစ္ပင္တက္တတ္လားလို႔ ကြၽန္မကို ေမးတယ္။ ဆန္းက်ယ္လိုက္တာလို႔ ကြၽန္မထင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ေတာ႐ိုင္းအာရွဆင္ရဲ႕ ပင္ကိုယ္သေဘာကဆိုးဝါးလွၿပီး အနီးကပ္ရာမွာ အႏၲရာယ္မ်ားစြာရွိပါေၾကာင္း၊ မွတ္တမ္းတင္ဇာတ္ကားလို လြယ္လြယ္ကူကူ႐ိုက္ကူးၾကျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း သိလာပါတယ္။”“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္အရင္းအျမစ္ မ်ားျပားႂကြယ္ဝရွိၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္သာမက ကမာၻအတြက္ပါ အေရးႀကီးေသာ အဖိုးတန္ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။”ဟု ခ်င္ရႉးက ေျပာပါသည္။
Chrysolophus amherstiae
၂၀၁၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ယူနန္ျပည္နယ္ တယ္ဟုန္ တိုင္၊ ဂ်ိမ္းေဖာ္ တိုင္းရင္းသားကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျပည္နယ္ခြဲရွိ ဓာတ္ပုံဆရာ ရန္ေဘာင္းခ်င့္သည္ မန္ရွိၿမိဳ႕နယ္ရွိ ငွက္ၾကည့္ရႈေနရာ၌ HD ကင္မရာျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေတာ္ဒုတိယအဆင့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ တိရစာၦန္ျဖစ္သည့္ Chrysolophus amherstiae ကို ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ၿပီး တယ္ဟုန္ျပည္နယ္ခြဲအတြက္ ရွားပါးလွေသာ ငွက္မွတ္တမ္းစာရင္းကို ထည့္သြင္းေပးပါသည္။
ရန္ေဘာင္းခ်င့္ႏွင့္ သူ႔အေဖာ္မ်ားသည္ Chrysolophus amherstiae ကို ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ကူးစဥ္ကတည္းက ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ေသာ ေနရာျဖစ္သည့္ မန္ရွိၿမိဳ႕နယ္ ေဟြရွန္ေက်း႐ြာသည္ ငွက္ၾကည့္ရႈေနရာအနီးရွိ ဆိတ္ၿခံတစ္ခုကို ခ်က္ခ်င္းေ႐ႊ႕ေျပာင္းေပးပါသည္။ “ဆိတ္ေမြးျမဴေရးက ပတ္ဝန္းက်င္႐ုကၡပင္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ႐ြာသူ႐ြာသားမ်ားက ငွက္ကေလးမ်ားကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အရမ္းဝမ္းသာရပါတယ္။”ဟု ရန္ေဘာင္းခ်င့္က ေျပာပါသည္။
ငွက္ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ျခင္းမွတဆင့္ ငွက္ဓာတ္ပုံမ်ားကို ၾကည့္ရႈရေသာလူမ်ားစြာကို ငွက္ခ်စ္တတ္လာေစၿပီး ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္၊ ႐ုကၡပင္ကာကြယ္ေရးတြင္ ပါဝင္ေဆင္႐ြက္လာၾကပါသည္။ ေဟြရွန္ေက်း႐ြာရွိ ငွက္ၾကည့္ရႈေနရာသည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ငွက္အမ်ိဳး ၂၀သာ ေတြ႕ရွိၿပီး လက္ရွိတြင္ အမ်ိဳး ၆၀ ထိ ျမင္ေတြ႕လာရေၾကာင္း သတင္းအရသိရပါသည္။
သတင္းေထာက္။ ။လ်ဴဇီယြီ၊ ဝမ္က်င့္က်ဳံး၊ ဝမ္ဟြား (ယူနန္ေန႔စဥ္သတင္းစာ)