တ႐ုတ္-ျမန္မာသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး-ပါဆယ္ထုပ္ေလးေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေနတဲ့ႏွစ္ႏိုင္ငံ

‘‘ကိုဗစ်ကာလအတွင်းမှာ အပြင်မသွားရတော့ Taobao ပေါ်ကနေပြီး ပစ္စည်းတွေ ဝယ်တာ.. ဝယ်တာ... ဝယ်တာပေါ့။ ဝယ်တာအများဆုံးတော့ မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်း အမျိုးမျိုး ပဲ။ အစားတလိုင်းမိသားစုတွေအတွက်ဆိုတော့ မရှိမဖြစ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကာလဆိုတော့ ပစ္စည်းရောက်ချိန်က ခါတိုင်းထက် နောက်ကျတယ်။ ပါဆယ်တွေအခက်အခဲမျိုးစုံကြားကနေ ကိုယ့်လက်ထဲ ရောက်လာပြီ ဆိုရင်တော့ အရင်ကထက် ပိုပြီးစိတ်လှုပ်ရှားမိတယ်။’’

ဇန်နဝါရီလ(၁၉)ရက်နေ့မှာ မန္တလေးမြို့နေ ချစ်ကိုက SF delivery service point ကနေ တရုတ်နိုင်ငံ Taobao online shop က ဝယ်ယူခဲ့တဲ့ပေါင်းအိုးကို ယူပြီးပြန်လာတယ်။ နောက်ပြီး တရုတ်နှစ်ကူးပွဲတော်ရောက်တော့မယ်ဆိုတော့ နောက်ထပ်စက်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ အကင်စက်ကို ဈေးဝယ်ခြင်းထဲ ထည့်လိုက်ပြန်တယ်။ “ကျွန်တော် မေးထားတာကတော့ တရုတ်နှစ်ကူးကာလမရောက်ခင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေ မနားဘူးတဲ့။”

နေ့တိုင်းလိုလို တရုတ်နိုင်ငံနေရာအနှံ့က ပို့လာတဲ့ပါဆယ်တွေ တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်မြို့ ရွှေလီမှာ လာစုကြတယ်။ နောက်ပြီး ရွှေလီမြို့ကတဆင့် မြန်မာနိုင်ငံကိုပို့တယ်။ ယခုလက်ရှိ အချိန်ထိ တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်တဲ့ လုပ်ငန်း (၁၀၀) ကျော်ရှိပြီလို့သိရပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှ SF delivery service နှင့် ZTO express တို့က အအောင်မြင်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ SF delivery service ကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ZTO express က ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ရန်ကုန်မြို့ကို တရားဝင် ရောက်ရှိခဲ့ တယ်။

ကိုဗစ်အခြေအနေကြောင့် အစပိုင်းမှာ နယ်စပ်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပါဆယ်ထုပ် အရေ အတွက်ဟာ တစ်နေ့တခြား လျော့ကျခဲ့တယ်။ ကိုဗစ် မဖြစ်ခင်က SF delivery service ကတဆင့် တရုတ်-မြန်မာအမြန်ချော ပို့ဆောင်မှုနှုန်းဟာ တစ်ရက်ကို (၃၀၀၀)ကျော်ရှိတယ်။ ကိုဗစ်ကာလအတွင်းမှာ တစ်ရက်ကို ပို့ဆောင်မှုနှုန်း (၁၀၀၀)ကျော်သာ ရှိတော့တယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ ပါဆယ်တွေ ချောချောမွေ့မွေ့နဲ့ ဧည့်သည်တွေဆီကို ရောက်ရှိဖို့ တရုတ်- မြန်မာနှစ်နိုင်ငံမှ ဝန်ထမ်းအပေါင်းက ယခင်ကထက် ပိုပြီးကြိုးစားအားထုတ် ကြရတယ်။

 

‘‘ပါဆယ်ထုပ်တွေ ရွှေလီကူးပြောင်းဂိတ်ကို ရောက်ရင် ပိုးသတ်ပေးရတယ်။ တရားမဝင် ပစ္စည်းပါမပါ စစ်ဆေးတယ်။ ပြီးရင် အလုံပိတ်ကားပေါ်တင်တယ်။ မြန်မာနယ်စပ်ဂိတ် မူဆယ်မြို့ကို ရောက်ရင် နောက်တစ်ကြိမ် ပိုးသတ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာတော့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေမှာ ကားဆရာတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအချက်အလက် စစ်ဆေးတယ်။’’ လို့ မြန်မာနိုင်ငံ SF delivery service company တာဝန်ခံ မစ္စတာကောင်းက ပြောတယ်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကုမ္ပဏီ တော်တော်များများက ပါဆယ်တွေကို ဧည့်သည်လက်ထဲ အမြန်ဆုံးရောက်ရှိဖို့ နည်းလမ်းမျိုးစုံ ရှာဖွေဆောင်ရွက်ကြတယ်။ ‘‘ပါဆယ်ပစ္စည်းအကြီး အသေး၊ ကုန်ဆုံးရက် စသည်တို့ကို အခြေခံပြီး ကုမ္ပဏီကားတွေ၊ Logistics ကားတွေကို သေချာတွက်ချက် အသုံးပြုကြပါတယ်။’’ ပါဆယ်တွေ ခရီးလမ်းဆုံးရောက်ရင်လည်း နောက် တစ်ကြိမ် ထပ်မံရွေးထုတ်၊ ပိုးသတ်ကြတယ်။

ပါဆယ်တွေ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရောက်ရှိပြီးနောက်မှာ မြန်မာအစိုးရရဲ့ ကိုဗစ်ထိန်းချုပ် ကာကွယ်ရေးသတ်မှတ်ချက်တွေအတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်ပြီး တချို့သော သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး ကုမ္ပဏီတွေက ပစ္စည်းရွေးဖို့ တိုကင်စနစ်နဲ့ ဝန်ဆောင်မှုပေးတယ်။ “ဧည့်သည်နဲ့ အချိန်သတ်မှတ်ချိန်းဆိုပြီး ဧည့်သည်လာရောက်ပစ္စည်းရွေးချိန်မှာ ပိုးသတ်လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင်တယ်။ ဧည့်သည်လာတဲ့အချိန် ပါဆယ်ပေးရင် လက်အိတ်ကို သေချာဝတ်ဆင်ပါ တယ်” ဟု SF delivery service ရန်ကုန်မြို့တာဝန်ခံ မစ္စတာချောင်က ပြောကြားသည်။

 

အရာရာတိုင်းမှာ ခြွင်းချက်ဆိုတာမျိုး ရှိတတ်တယ်။ “တစ်ခါက ဧည့်သည်တစ်ဦးက အသဲအသန်ဖျားတော့ သောက်ဆေးလိုနေတယ်။ သူနေတဲ့စက်ရုံကလည်း quarantine ဝင်နေတော့ ဘယ်သူမှ အပြင်သွားလို့မရဘူး။ အဲ့ဒါနဲ့ ကျွန်တော်တို့ကို အကူအညီတောင်း တော့ ကျွန်တော်တို့လည်း ဆေးဝယ်ပေးပြီး PPE ဝတ်စုံဝတ်လို့ ဆေးကို သူ့လက်ထဲ ရောက် အောင် ပို့ပေးခဲ့တယ်။ ကုမ္ပဏီ နဲ့ Delivery သမားရဲ့ စိတ်စေတနာတွေ ပေါ်လွင်နေတယ်။ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့လည်း တရုတ်-မြန်မာ ကိုဗစ် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အတွက် အထောက်အပံ့ တစ်ခု ဖြစ်စေချင်တယ်”လို့ မစ္စတာချောင်က ပြောပြတယ်။

ZTO express က ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံဟူပေသို့ လှူဒါန်းတဲ့ ဆန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မိဘမဲ့ကျောင်း တွေကို ဆန်နဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ လှူဒါန်းခဲ့တယ်။ “ဒါတွေက ကုမ္ပဏီပိုင်းက လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်တာတွေပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ ဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့ ဒီကိုဗစ် ကာလအတွင်းမှာ ဧည့်သည်တွေအတွက် အဆင်ပြေဆုံး ဝန်ဆောင်မှုပေးဖို့က အဓိကပါပဲ” လို့ ZTO express franchisee မှ မစ္စတာဝူက ပြောတယ်။

‘‘ဒီအလုပ်ဟာ အလုပ်တာဝန်တစ်ခုတည်းကို ကိုယ်စားပြုတာမဟုတ်ပါဘူး။ ကူးစက်ရောဂါ ကျရောက်နေတဲ့ အချိန်ကာလအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့တတွေ ဧည့်သည်တော်များရဲ့ စိတ်ချမ်းသာမှုတွေကိုလည်း သယ်ဆောင်ပေးတဲ့ သူတွေ ဖြစ်ပါတယ်’’ ဟု မစ္စတာကောင်းက ပြောပါတယ်။

 

သတင်းများအရ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားနေချိန်ကာလအတွင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှ မြန်မာ နိုင်ငံသို့ ပို့ဆောင်မှုအများဆုံးဖြစ်သောအရာများမှာ Taobao နှင့် Pinduoduo စတဲ့ အီလက်ထရောနစ်စီးပွားရေးပလက်ဖောင်းမှ မှာယူသော အဝတ်အထည်များ၊ အလှကုန်များ နဲ့ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ဖြစ်တယ်။ တစ်ချို့သောသူများက နေ့စဉ်သုံး ကုန်ပစ္စည်းများနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းတွေကို မိတ်ဆွေ၊ သူငယ်ချင်း၊ မိသားစုတွေ အတွက် အပြန်အလှန်ပို့ဆောင်ပေးကြတယ်။ ရန်ကုန်မြို့ ရှိ တရုတ်စာမွမ်းမံသင်တန်းရဲ့ ကျောင်းဆရာမဖြစ်သူ အေးအေးခိုင်က တရုတ်နိုင်ငံက မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ကုန်ပစ္စည်းများ အပြန်အလှန်ပို့ဆောင်လေ့ရှိပါတယ်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ အပြန်အလှန်ပို့ဆောင်မှု အများဆုံး ပစ္စည်းက ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ရေးသုံးပစ္စည်းများ ဖြစ်ပါတယ်။ ‘‘ဒါက ကျွန်မတို့တတွေ ရပ်ဝေးမှ ပို့ဆောင်ပေးတဲ့ ဂရုဏာမေတ္တာများ ဖြစ်ပါတယ်။ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုများ လက်ခံ ပို့ဆောင်ရခြင်းက ကျွန်မတို့ရဲ့ စိတ်နှလုံးကို နွေးထွေးစေပါတယ်။ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် နှလုံးသား များ ပိုမိုနီးကပ်သွားစေတယ်။’’

ပေးပို့တဲ့ပစ္စည်းလေးတစ်ခုရဲ့ပို့ဆောင်ခြင်းတွေအကြား အခုလိုထူးခြားတဲ့အချိန်ကာလ မှာ သယ်ယူပို့ဆောင်သူများနဲ့ ကုန်ပစ္စည်းလက်ခံသူအကြား မေတ္တာတရားကလည်း ပေါ်လွင် နေပါတယ်။