၂၀၁၄ခုႏွစ္ႏို၀င္ဘာလ၂၂ရက္ေန႔တြင္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူလီခခ်န္းက
အာဆီယံ၁၀ႏိုင္ငံမွေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူတ႐ုတ္-အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္အဆင့္ျမင့္ေဆြးေႏြးပြဲဘက္စံုစြာၿပီးဆံုးသြားျခင္းဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါ သည္။တ႐ုတ္-အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္အဆင့္ျမႇင္တင္ေရးဆိုင္ရာ“အေျချပသ
ေဘာတူစာခ်ဳပ္”သည္လက္ရွိလြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္၏ အေျခခံေပၚတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေအာင္ျမင္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ပထမဦးဆံုးအဆင္ျမႇင့္တင္ေရးဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္တစ္ခုျဖစ္ရာလြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္တိုးတက္ေစေရးမဟာဗ်ဴဟာတြင္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ေျခလွမ္းအသစ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္၆ႏွစ္ဆက္၍အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏အႀကီးမားဆံုး ကုန္သြယ္ဘက္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ရပ္တည္လာခဲ့ပါသည္။အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားသည္၄ႏွစ္ဆက္တိုက္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏တတိယကုန္သြယ္
ဘက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ေနရာယူထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။တ႐ုတ္-အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး ဇုန္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္၂၀၁၀ျပည့္ႏွစ္တြင္တရား၀င္ဘက္စံုစြာလုပ္ငန္းမ်ားစတင္လာခဲ့ရာတြင္ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္တို႔၏စီးပြားေရးႏွင့္ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားေရွ႔သို႔ခိုင္မာတည္ၿငိမ္မႈရွိစြာအဆင္ေျပတိုးတက္လာေအာင္တြန္းအားေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ဤတစ္ႀကိမ္တ႐ုတ္-အာဆီယံအ
ဆင့္ျမႇင့္တင္ေရးဆိုင္ရာေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္စြာက်င္းပခဲ့ျခင္းျဖင့္ထိုေဒသအတြင္းကုန္သြယ္ေရး
ႏွင့္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရးလုပ္ငန္းမ်ားပိုမိုလြတ္လပ္မႈႏွင့္အဆင္ေျပမႈရွိရန္အတြက္အေျခခံအုတ္ျမစ္ကို ခ်ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ေပရာ၊ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရးအတြက္အေထာက္အကူ အင္အားအသစ္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ပိုမိုခင္မင္ရင္းႏွီးေသာတ႐ုတ္-အာဆီယံကံၾကမၼာအသိုက္အ၀န္းထူေထာင္ရန္အတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊၂၀၂၀ျပည့္ႏွစ္ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ကုန္သြယ္ေရးပမာဏသည္အေမရိကန္ေဒၚလာဘီလ်ီယံတစ္ေထာင္အထိေရာက္ရွိလာႏိုင္ရန္
ရည္မွန္းခ်က္ကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊“ေဒသအတြင္းက႑စံုစီးပြားေရးဘက္ ဆက္ဆံမႈဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္” (RCEP)ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပႏိုင္ရန္၊ အာရွ ႏွင့္ပစိဖိတ္သမုဒၵရာလြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္ထူေထာင္ႏိုင္ရန္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းလာႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းေလ့လာရရွိႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
၁၈ရာစုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္စီးပြားေရးဂလိုဘာလိုင္ေဇးရွင္းလိုင္း(globalization)သည္ႏွစ္ခါ
ႀကံဳခဲ့ပါသည္။ပထမတစ္ခါသည္အဂၤလန္ႏိုင္ငံကဦးေဆာင္ေသာစီးပြားေရးဂလိုဘာလိုင္ေဇးရွင္းလိုင္း(globalization)ျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဦးေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ ပါသည္။မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ႏိုင္ငံတကာေငြေရးေၾကးေရးအက်ပ္အတည္း၏ၾသဇာလႊမ္းမႈ
သည္ ဆက္လက္ရွိေနေၾကာင္း၊ ကမၻာ့စီးပြားေရး နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနေသာ ကာလတြင္ရွိေနရာဒုတိယတစ္ႀကိမ္စီးပြားေရးဂလိုဘာလိုင္ေဇးရွင္းလိုင္း(globalization)၏တိုး
တက္ေစေရးအရွိန္သည္အဆံုးနီးပါးကာလေရာက္ရွိလာသည့္အတြက္ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးတိုးတက္ေစရန္တြန္းအားနည္းလာသည္ကိုပါေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ထို႔အျပင္သိပ္မၾကာခင္ႏွစ္မ်ားအ
တြင္းဥေရာပႏွင့္အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားတစ္ခ်ိဳ႔တြင္ကုန္သြယ္ေရးအကာအကြယ္ေပးေရးဒီေရေပၚလာခဲ့ရာ ၂၁ ရာစုႏွစ္ တစ္ကမၻာ လံုးစီးပြားေရး စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္အားေကာင္းလာရန္ အဓိကတားဆီးမႈအင္အားျဖစ္ေပၚလာလ်က္ရွိပါသည္။လက္ရွိကာလတြင္ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ
ေရးတိုးတက္မႈအရွိန္သည္ ၃ ႏွစ္ဆက္လ်က္ ကမၻာ့စီးပြားေရးတိုးတက္မႈအရွိန္ထက္ ေနာက္ က်ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ကမၻာလံုးရွိ ႏိုင္ငံျခားတိုက္ ႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏသည္ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိက်ဆင္းလာ ေၾကာင္း။ ကမၻာ့စီးပြားေရးတြင္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈ အေျခအေန ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ အထူးလိုအပ္ ေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္တ႐ုတ္လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္မဟာဗ်ဴဟာသည္စီးပြားေရးဂလို
ဘာလိုင္ေဇးရွင္း (globalization)၃.၀ ေခတ္စတင္ရန္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မည္ျဖစ္ပါ သည္။ “၁၃ ႀကိမ္ ၅ ႏွစ္ စီမံကိန္း”တြင္ အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္ အတိုင္း လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္ အရွိန္ျမန္စြာတည္ေဆာက္ျခင္း၊ေဒသအတြင္းဘက္စံုစီးပြားေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ဆက္ဆံမႈဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးျမန္ဆန္လာေအာင္တြန္းအားေပးျခင္း၊တစ္ကမၻာလံုးအတြက္ရည္မွန္းထားေသာစံညႊန္းျမင့္လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ကြန္ယက္ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ပါ၀င္ပါသည္။ လက္ရွိကာလတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံမ်ား၊ ခ်ီလီ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ နယူးဇီလန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလီးယားစေသာႏိုင္ငံႏွင့္ ေဒသ(၂၂)ခုတို႔မွ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (၁၄)ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္အတူ“ေဒသအတြင္းက႑စံုစီးပြားဘက္ဆက္ဆံေရး ဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္” လုပ္ငန္း၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ ကိုးရီးယားလြတ္လပ္ေရးကုန္သြယ္ေရးဇုန္စေသာလုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကိုေရွ႔သို႔တိုးတက္လာေအာင္ တြန္းအားေပးလ်က္ရွိသည္။ ဤတစ္ႀကိမ္တ႐ုတ္ႏွင့္ အာဆီယံ လြတ္လပ္ ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရးေဆြးေႏြးပြဲအပါ အ၀င္တစ္ကမၻာလံုးအႏွံ႔ ပါ၀င္ႏိုင္ေသာ အဆင့္ျမင့္လြတ္လပ္ ေသာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ကြန္ယက္ကို တစ္စတစ္စအေကာင္ အထည္ေဖာ္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
လက္ရွိတ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးအေျခအေနသည္ကမၻာေပၚတြင္နံပါတ္၂ေနရာတြင္ရပ္တည္လာလ်က္ရွိရာ ပို႔ကုန္ သြင္းကုန္စုစုေပါင္းပမာဏသည္ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွ နံပါတ္ ၁ ေနရာသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ သည္ ကမၻာေပၚရွိ နံပါတ္ ၁ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏသည္၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း နံပါတ္ ၁ ေနရာသို႔ေရာက္ရွိလာလ်က္ရွိပါသည္။၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တြင္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တိုက္႐ုိက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈသည္ အေမရိကန္ ေဒၚလာေပါင္း ၁၂.၃၁၂ ဘီလ်ီယံ ေရာက္ရွိလ်က္ ကမၻာ၏နံပါတ္ ၃ ေနရာတြင္ ရပ္တည္လ်က္ရွိပါသည္။တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ တံခါးဖြင့္ေရးစီးပြားေရးမွ တစ္ကမၻာလံုး၏စီးပြားေရးအခ်က္အခ်ာက်ေသာဗဟိုႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအထိတိုးတက္လာျခင္းျဖစ္သည္မွာတိုးတက္မႈအလားအလာလည္းျဖစ္၊တ႐ုတ္စီးပြားေရးတိုးတက္လာေရးဆိုင္ရာ တြန္းအားရွိျခင္းလည္းျဖစ္ ပါသည္။ တ႐ုတ္စီးပြားေရး၏က႑စံုအသီးသီးတြင္“တံခါးဖြင့္ေရး”ႏွင့္နီးနီးကပ္ကပ္ဆက္ဆံလ်က္ရွိပါသည္။ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ “တစ္ဇုန္တစ္လမ္း” တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းျဖင့္ ကမၻာတစ္ခုလံုးအထိ ျပန္႔ႏွံ႔ ဆက္ႏြယ္ႏိုင္ေသာအဆင့္ျမင့္လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးဇုန္ကြန္ယက္ကိုထူေထာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ေဒသတစ္ခုႏွင့္တစ္ကမၻာလံုးစီးပြားေရးအတူတကြတိုးတက္လာေရးႏွင့္ေအးခ်မ္းသာယာမႈရွိေရး အေျခအေနအသစ္ကို ဖန္တီးလာႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတံခါးဖြင့္ေရးမူ၀ါဒသည္၂၁ရာစုႏွစ္တစ္ကမၻာလံုးရွိတံခါးဖြင့္စီးပြားေရးကိုျပန္
လည္ထူေထာင္မည္ျဖစ္ပါသည္။တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကတြန္းအားေပးေနေသာလြတ္လပ္သည့္ကုန္သြယ္
ေရးဇုန္မဟာဗ်ဴဟာသည္ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးထဲနက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္းပါ၀င္လာေအာင္ႀကိဳးပမ္း
ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖင့္ တံခါးဖြင့္မႈရွိေသာ ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ျပန္လည္ထူေထာင္ ႏိုင္ေအာင္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊လက္ရွိႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္ေရးစနစ္ကိုအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွေရး ပိုမိုတိုးတက္လာႏိုင္ရန္ အားေပးေထာက္ခံႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးတစ္ခုလံုးတိုးတက္
လာ ရန္တို႔အတြက္ အားေကာင္းစြာ တြန္းအားေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ကမၻာလံုး တိုးတက္အားေကာင္းလာေရးအေၾကာင္းအရင္းမ်ားႏွင့္ တြန္းအားေပးေရးတို႔အတြက္ ဖန္တီးလာႏိုင္ ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။