သမုဒၵရာထဲရွိ ပလပ္စတစ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား တစ္ကမာၻလံုးအတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေနဟု ကုလသမဂၢ

ၿဗိတိန္သတင္းဌာန၏ ေမလ ၂၁ရက္ေန႔ သတင္းမ်ားအရ ယခုလတ္တေလာသတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ပလတ္စတစ္အိတ္မ်ား၊ ပုလင္းမ်ား၊ အက်ႌမ်ားအစရွိေသာ ပလတ္စတစ္ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ထားေသာပစၥည္းမ်ားသည္ ပင္လယ္တြင္း သမုဒၵရာအတြင္းရွိ ေရထုကိုညစ္ညမ္း ေစလ်က္ ရွိသည္သာမက လူမ်ား၏ က်န္းမာေရးကိုပါ အႀကီးမားဆံုးေျခာက္လွန္႔ လ်က္ရွိသည့္ အျပင္ ပင္လယ္သမုဒၵရာမ်ား၏ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ကိုပါ ထိခိုက္လ်က္ရွိတယ္လုိ႔  ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

 

အစီရင္ခံစာမ်ားအရ ၂၀၀၄ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ခုႏွစ္အထိ တစ္ကမာၻလံုးပလပ္စတစ္ ထုတ္ကုန္မ်ား သံုးစြဲမွုပမာဏမွာ ၃၈%တိုးတက္လာသည္ဟုဆိုပါတယ္။ အကယ္လို႔ ဒီကိစၥကို ကိုင္တြယ္မႈအားနည္း ပါက အဆိုပါပလတ္စတစ္ပစၥည္းမ်ားမွာ အမႈန္အမႊား၊ အေစ့အဆန္ေလးမ်ားအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားၿပီး သမုဒၵရာအတြင္းေရာက္ရွိသြားပါက အဆံုးမဲ့ဒုကၡႏွင့္ရင္ဆိုင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါပလတ္စတစ္ ပစၥည္းမ်ားမွာ အမႈန္အမႊား ေလးမ်ားျဖစ္သြားပါက အရြယ္အစားမွာ ၅မီလီမီတာခန္႔သာရွိေတာ့ပါတယ္။ စုစည္းထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ၂၀၁၀ခုႏွစ္တစ္ႏွစ္တည္းတြင္ပင္ တန္ခ်ိန္ ၄၈သိန္း မွ ၁၂၇၀သိန္း ရွိေသာ ပလတ္စတစ္အမႈိက္မ်ား သမုဒၵရာအတြင္း ေရာက္ရွိသြားကာ  ပံုစံေျပာင္းလဲ သြားၿပီးေနာက္ ေ၀လငါးမ်ား၏၀မ္းဗိုက္အတြင္းသို႔ေရာက္ရွိ သြားတာကိုေတြ႔ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အစားအစာထည့္ေသာ ေဖာ့ဘူးမ်ား၊ စီးကရက္ ဖင္စီခံမ်ား၊ ပူေဖာင္းမ်ား အစရွိတဲ့ ၾကည့္လိုက္ လွ်င္ျပႆနာမရွိဘူးလို႔ထင္ရတဲ့ ပစၥည္းမ်ားကလည္း ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုင္ပါတယ္။

အဆိုပါအခ်က္အလက္မ်ားမွာ ကုလသမဂၢပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းမွုအစီအစဥ္ (UNEP) မွထုတ္ျပန္ ထားတဲ့ (၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေရွ႕ေျပးသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား အစီရင္ခံစာ) ကို ကင္ညာႏိုင္ငံ ႏိုင္ရိုဘီၿမိဳ႔တြင္က်င္းပေသာ ကုလသမဂၢပတ္၀န္းက်င္ ဆိုင္ရာ ညီလာခံတြင္ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ပညာရွင္မ်ားက အဆိုပါပလတ္စတစ္အမႈန္အမႊားမ်ား၊ အေစ့အဆံမ်ားဟာ ပင္လယ္သမုဒၵရာအတြင္း ေရထုညစ္ညမ္းမႈမ်ားျဖစ္ေပၚကာ အဆိပ္သင့္ျခင္း၊ မ်ိဳးမပြားႏိုင္ျခင္း၊  ဗီဇရုတ္တရက္ ေျပာင္းလဲျခင္း တို႔ျဖစ္ေပၚလာၿပီး အဆံုးမွာ လူေတြ ပင္လယ္စာအမ်ားအျပား စားေသာက္ပါက ပင္လယ္ထြက္ ထုတ္ကုန္မ်ားမွ အဆိပ္သင့္ျခင္း ျဖစ္ေပၚမည္ကို စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

ကုလသမဂၢအစီရင္ခံစာအရ ပင္လယ္ထြက္ကုန္အစားအေသာက္မ်ားမွာ ပလတ္စတစ္ အဆိပ္သင့္ ပါက လူေတြအတြက္ဓာတုအဆိပ္သင့္ကာ က်န္းမာေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပဲ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းမ်ားက အမႈန္အမႊားအေသးစားေလးမ်ားျဖစ္သြားျခင္းျဖင့္ ပင္လယ္ေရအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီး တနည္းနည္းျဖင့္ လူသားမ်ား၏ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိ သြားပါက ကားမွ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈထက္ အႏၱရာယ္မ်ား လိမ့္မယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ပလတ္စတစ္မွ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ညစ္ညမ္းမႈကိုသုေတသနျပဳရန္အတြက္ ပညာရွင္မ်ားက ပင္လယ္စာ ေစ်းကြက္ကုိ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ရာမွာ  အိႏၵိယႏိုင္ငံ ႏုိင္းစီယာ(Nicaea) ႏွင့္ လီဗိုနီးယား (Livonia) ရွိ ေစ်းကြက္အတြင္းေရာင္းခ်လ်က္ရွိေသာ ငါးမ်ား၏ ၄ ပုံ ၁ပံု က  ပလတ္စတစ္အဆိပ္သင့္ေနတာကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ University of Plymouth အဏၰ၀ါဇီ၀ေဗဒ ပါေမာကၡ ရစ္ခ်က္တြန္မဆင္ (Richard Thompson) က ပင္လယ္သမုဒၵရာအတြင္းပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အမႈန္အမႊားေတြက လူ႔အသက္ ကိုအႏၱရာယ္ေပးႏိုင္တာကို သက္ေသျပသႏိုင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ တြန္မဆင္က “အကယ္လို႔လူသား ေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ပဲလုပ္မယ္ ဆိုရင္ အဆိုးရြားဆံုးအခ်ိန္ကိုေရာက္ရွိသြားပါမယ္။ ဒါက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး လုိ႔ေျပာလို႔မရပါဘူး ”လို႔ေျပာၾကားခဲ့သည့္အျပင္ အေျပာက်ယ္လွတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ႀကီး ထဲမွာ ပလတ္စတစ္အမႈန္အမႊားအစေလးေတြ တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ပိုမိုမ်ားျပားလာမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

တစ္ကမာၻလံုးမွာ အေရွ႕အာရွ၏ပင္လယ္ေရျပင္ဟာ ပလတ္စတစ္အမႈန္အမႊားမ်ားႏွင့္ ညစ္ညမ္း ေနေသာေဒသျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ပင္လယ္အတြင္းရွိ ပင္လယ္ေရညစ္ညမ္းမႈမွာ တစ္ကမာၻလံုး အျခားေသာ ေနရာမ်ားထက္ ၂၇ဆပိုမိုမ်ားျပားေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ထို႔အျပင္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အတြင္းညစ္ညမ္းမႈက နာမည္ဆိုးႏွင့္ေက်ာ္ၾကားေနၿပီး “ႀကီးမားေသာပစိဖိတ္အမႈိက္ပံု”လို႕ပင္ အမည္တြင္လ်က္ရွိေနပါတယ္။ အျခားေသာ ပင္လယ္သမုဒၵရာအတြင္းတြင္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ ဆိုးရြားေသာအေျခအေနမ်ားလည္း စတင္ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာလွ်က္ရွိေနကာ မၾကာမီ ဆိုးရြားတဲ့ အမႈိက္ပံုျဖစ္လာ ႏိုင္ပါတယ္။

ပင္လယ္သမုဒၵရာတြင္းရွိ ပလတ္စတစ္အမႈိက္မ်ားဟာ တစ္ကမာၻလံုးကိုထိခိုက္ေစလ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ပညာရွင္တြန္မဆင္က ျမင့္မားေသာမြန္ဂိုေတာင္တန္းမွ စတင္စီးဆင္း လာေသာ ေရကန္မွသည္ ပင္လယ္နက္ႀကီးအထိ ပလတ္စတစ္အမွုိက္မ်ားေနာက္ အရိပ္သဖြယ္ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ခဲ့ ပါတယ္။ ၂၀၁၅ခုႏွစ္မွာ ေစတနာရွင္ ၀န္ထမ္းမ်ားက ေလွအစင္း ၃၀ကို စီးနင္းကာ ပင္လယ္တြင္း ပလတ္စတစ္ အမႈိက္မ်ား၏ညစ္ညမ္းေနမွုအေပၚ စစ္ေဆးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေစတနာ့၀န္ထမ္းတစ္ဦးက “ပင္လယ္တြင္းမွာေရာက္ေနတဲ့ အမိႈက္မ်ားကိုသန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ကူပါဘူး ။ သူတို႔ေတြကို အမႈန္အမႊားမျဖစ္ေအာင္ အေစ့အဆန္ေလးမ်ား မျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ ခက္သည္ ထက္ပိုခက္ပါတယ္” လို႔ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။