ေနျပည္ေတာ္၊ စက္တင္ဘာ ၂ ရက္ (ဆင္ဟြာ)
ပုဂံ ေရွးေဟာင္း နယ္ေျမအား ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္နယ္ေျမ အျဖစ္ သတ္မွတ္ အတည္ျပဳေရးကို ၂၀၁၇-၁၈ တြင္ UNESCO သို ့ေလွ်ာက္ထားရန္ စီစဥ္လ်က္ ရွိရာ ယခု အစိုးရ သက္တမ္း အတြင္းမွာပင္ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ (World Heritage) နယ္ေျမ ျဖစ္ဖို ့ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာေၾကာင္းဟု သာသနာေရးနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး သူရ ဦးေအာင္ကိုက ဆင္ဟြာကို ေျပာသည္။
“သာသနိက အေဆာက္အအုံေတြ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားေသာ္လည္း ပုဂံေရွးေဟာင္း ေဒသႀကီး ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ စာရင္းမွာ ဝင္ဖို ့အတြက္ကေတာ့ ဆက္လုပ္သြားပါမယ္။ အတိအက် ေျပာရရင္ေတာ့ ၂၀၁၇ - ၁၈ မွာ အေမြအႏွစ္ စာရင္းကို တင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစိုးရ သက္တမ္း မကုန္ဆံုး ၂၀၂၀ မတိုင္မီမွာ ပုဂံဟာ UNESCO ရဲ႕ ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္နယ္ေျမ ျဖစ္လာမွာ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာပါတယ္” ဟု သူရဦးေအာင္ကိုက ေျပာသည္။
မၾကာမီက လႈပ္ခဲ့သည့္ ငလ်င္ေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္း သာသနိက အေဆာက္အအုံ ေလးရာခန္ ့ ပ်က္စီးခဲ့သည့္ အတြက္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ရဦးမည္ ဆိုလွ်င္ World Heritage အျဖစ္ UNESCO ၏ သတ္မွတ္ အတည္ျပဳခ်က္ ရရွိရန္ ပိုၿပီး ခက္ခဲလိမ့္မည္ဟု ေရွးေဟာင္း ပညာရွင္တို ့စိုးရိမ္လ်က္ ရွိၾကသည္။
ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ေရွးေဟာင္း သာသနိက အေဆာက္အအုံမ်ားအား ယခု ျပန္လည္ ျပဳျပင္ရာတြင္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က ျပဳျပင္မႈမ်ိဳးႏွင့္ မတူကြဲျပားသည့္ ေရွးလက္ရာမ်ားကို မထိခိုက္ေစမည့္ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း ဆိုင္ရာ ကမာၻ႔အဆင့္မီ၊ အေတြ ့အႀကဳံရွိ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ျပဳျပင္သြားရန္ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က လမ္းညႊန္ထားသည္ဟုလည္း ဝန္ႀကီးက ေျပာသည္။
“ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က လမ္းညႊန္ခ်က္ ေပးပါတယ္။ ဒီေစတီပုထိုးေတြကို ေရွး ဘုိးေဘးေတြက ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေလာက္ တည္တံ့ေအာင္ တည္ေဆာက္ထားခဲ့ၾကတယ္။ အခု ျပန္ျပဳျပင္တဲ့အခါမွာ ေနာင္ သားစဥ္ ေျမးဆက္ နွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ ႏွစ္ေထာင္မက ဆက္တည္တံ့ ႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ နည္းပညာ အကူအညီေတြ ရယူၿပီး တည္ေဆာက္ရမယ္။ အလ်င္စလို မလုပ္ပါနဲ ့။ အခ်ိန္လုၿပီး မလုပ္ပါနဲ ့။ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြ အထူးသျဖင့္ UNESCO အဖြဲ ့နဲ ့ပူးေပါင္းၿပီး အေသးစိတ္ ေလ့လာၿပီးမွ Master Plan တစ္ခုကို ေရးဆြဲ ရမယ္။ အဲဒီ master Plan အရပဲ တစ္ဆင့္ခ်င္း တည္ေဆာက္ပါလို ့ လမ္းညႊန္ခ်က္ ေပးပါတယ္။ အခု UNESCO နဲ ့လည္း စေဆြးေႏြးပါတယ္။ UNESCO ကလည္း နည္းပညာေရာ ပညာရွင္ပိုင္းေရာ လိုအပ္ခ်က္အားလုံးကို ကူညီ ပ့့ံပိုးမယ္။ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ကိုရီးယား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ကူညီၾကမယ္။ အန္ေကာဝပ္ ဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို တရုတ္ႏိုင္ငံက ပညာရွင္ေတြ ျပဳျပင္ေပးခဲ့တာဟာ အင္မတန္ အဆင့္မီတယ္လို ့UNESCO က ေျပာပါတယ္။ ေငြေၾကး၊ နည္းပညာ လိုအပ္တဲ့ အကူအညီ အားလုံးကို တရုတ္ ျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံက လုပ္ငန္းကာလ ဘယ္ေလာက္ပဲ ၾကာၾကာ ဆုံးခန္းတိုင္ေအာင္ ကူညီသြားမယ္လို ့တရုတ္ႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။ အလားတူပဲ အိႏၵိယႏိုင္ငံကလည္း သူတို ့ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဘုရားပုထိုး နံရံကပ္ ပန္းခ်ီေတြ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈကို ကူညီသြားဖို ့ စီစဥ္ထားပါတယ္” ဟု သူရဦးေအာင္ကိုက ရွင္းျပသည္။
ပုဂံေဒသသည္ ကမာၻ႔ အထင္ရွားဆုံး ေရွးေဟာင္းေဒသ ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအထိ UNESCO အသိအမွတ္ျပဳ ကမာၻ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္နယ္ေျမ အဆင့္ မရေသးေၾကာင္း၊ မရရသည့္ အေၾကာင္းရင္းက ေရွးေဟာင္း တန္ဖိုးကို ယခင္ကာလက နားမလည္ခဲ့ျခင္း၊ ပညာရွင္မ်ား၏ ေကာင္းျမတ္ေသာ အၾကံဥာဏ္မ်ားကို အျပည့္အစုံ မရခဲ့ျခင္းတို ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးက ရွင္းျပခဲ့သည္။ (Xinhua)