“အားလုံးသိတဲ့အတိုင္း လူအားလုံးရဲ့ အဖြဲ ့အစည္းအေတာ္ မ်ားမ်ားရဲ့ အသံေတြကို နားေထာင္ရတယ္ ဆိုေတာ့ အင္မတန္ကို ကြဲျပားေနတာကို ေတြ ့ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါက စိန္ေခၚမႈ တစ္ခုလို ့ေျပာလို ့ရတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဒါက အားသာခ်က္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို ့လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို ့ေရွ ့ဆက္ျပီး တည္ ေဆာက္ မယ့္ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုၾကီးဟာ ဒီေလာက္ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို ့ ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတာက stakeholders ေတြ အကုန္လုံးက စဥ္းစားရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာခဲ့သည္။
ထိုသို ့တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ အစုအဖြဲ ့အသီးသီးတို ့၏ စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာဆို တင္ျပမႈမ်ားကို ရုပ္သံလိုင္းမွ တိုက္ရိုက္ ထုတ္လႊင့္ေပးျခင္းသည္လည္း ထူးျခားသည့္ အားသာခ်က္ ျဖစ္သည္ဟု ၎က ေျပာသည္။“ ဒီ live လႊင့္ထားတဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္မို ့လည္း ေျပာဆိုေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အဖြဲ ့အစည္းေတြက ဘယ္သူက ဘယ္လိုလဲ ဆိုတာကို ျပည္သူေတြက ဆုံးျဖတ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီမွာ ထူးျခားခ်က္ အၾကီးဆုံး တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္ ျမင္တာက အခုလို live လႊင့္ေပးျခင္းဟာ နွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္- ေျခာက္ဆယ္ အတြင္းမွာ မရွိခဲ့တဲ့ တကယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ တိုးတက္မႈၾကီးလို ့ျမင္ပါတယ္” ဟု ဦးစိုင္းေက်ာ္ညြန္ ့က ေျပာခဲ့သည္။
အသင္းအဖြဲ ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ တင္ျပခ်က္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္မွ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးကိုနီက “ ဒီေန ့တင္ျပခ်က္ေတြကို ျခဳံငုံၾကည့္ရင္ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို ့အားလုံးက သေဘာတူၾကေပမယ့္ ထူေထာင္ရာမွာ လူမ်ိဳးကို အေျခခံျပီး ထူေထာင္ ခ်င္တဲ့ အစုအဖြဲ ့ေတြ ရွိတယ္။ ပထ၀ီအပိုင္းအျခားကို အေျခခံျပီးထူေထာင္ခ်င္တဲ့ အစုအဖြဲ ့ ေတြ လည္း ေတြ ့ရတယ္။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အေနအထားအရ အေရာ စနစ္ကို လုပ္ခ်င္တဲ့ အယူအဆေတြ လည္း ေတြ ့ရတယ္။ တကယ့္ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ကို သြားခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို လက္ခံတဲ့အတြက္ အဲဒီစနစ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ဖြဲ ့စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒတစ္ရပ္ ေပၚလာဖို ့အလားအလာကို ျမင္ေနရတယ္။ ေဆြးေႏြးစရာေတြေတာ့ အမ်ားၾကီး ရွိလာလိမ့္မယ္ ဟု ဆင္ဟြာကို ေျပာခဲ့သည္။
ထို ့အျပင္၎က “ တိုင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို ့ရဲ့ racial identity ကို ဆုပ္ကိုင္ထားခ်င္တယ္။ ဒီညီလာခံကေန အေျခခံ ႏွစ္ခ်က္ေတာ့ ရသြားမယ္။ တစ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အားလုံးက လိုခ်င္တယ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ ့ကိုပဲ ဆက္သြားလိမ့္မယ္။ နွစ္က ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ဖို ့ကိစၥလည္း အားလုံး သေဘာတူတဲ့အတြက္ ဘယ္လို ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံမ်ိဳးက အေကာင္းဆုံးလဲ ဆိုတာေတြက ေရွ ့ဆက္ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်က္ပါ” ဟု သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ထိုအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္ျပီဆိုလွ်င္ ဖြဲ ့စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေျပာင္းလဲေရး အဆင့္သို ့ တစ္ဆင့္ျပီး တစ္ဆင့္ အစဥ္လိုက္ ေဆြးေႏြးလာလိမ့္မည္ဟု ၎က ယုံၾကည္ထားသည္ ဆို၏။ယေန ့တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ တင္ျပခ်က္မ်ားတြင္ တိုင္းလိုင္(ရွမ္းနီ) အမ်ိဳးသားမ်ား ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီက ရွမ္းနီ လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ရာ ျမစ္ၾကီးနား၊ မိုးညွင္း၊ ဗန္းေမာ္၊ ခႏၱီး၊ တမူး၊ ကေလး၊ ေမာ္လိုက္၊ ကသာ စသည့္ ေဒသမ်ားကို စုေပါင္း၍ ရွမ္းနီ ျပည္နယ္ သတ္မွတ္ေပးရန္လည္း တင္ျပခဲ့သည္။
ထို ့အတူ ၀ အမ်ိဳးသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီကလည္း ၀ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးသည္ အမ်ားစြပ္စြဲသလို တရုတ္ မဟုတ္ဘဲ မြန္ ခမာ လူမ်ိဳးမ်ားက ဆင္းသက္လာသူမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသား စစ္စစ္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ၀ လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ရာ ၁၀ ျမိဳ ့နယ္ကို က်ိဳင္းတုံ ျမိဳ ့ျပ ႏိုင္ငံအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးပါရန္ တင္ျပ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ထိုကဲ့သို ့တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရင္ထဲက ဆႏၵအမွန္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရျခင္း၊ live လႊင့္ျခင္းတို ့ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား သိခြင့္ရျခင္း၊ Stakeholders မ်ားအတြက္ အခ်က္အလက္မွန္မ်ား ရရွိျပီး ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းခြင့္ ရေစျခင္း စသည့္ အားသာခ်က္မ်ားသည္ ယခု ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံ၏ ေအာင္ျမင္မႈပင္ ျဖစ္သည္ဟု ကိုယ္စားလွယ္တို ့က သုံးသပ္ေျပာၾကားၾကသည္။မနက္ျဖန္ ညီလာခံ စတုတၳေန ့ စက္တင္ဘာ ၃ ရက္ ေန ့လယ္တြင္ ၂၁ ၇ာစု ပင္လုံညီလာခံ၏ ကနဦး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပီးဆုံးမည္ ဟု ၂၁ ရာစု ပင္လုံ ညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မတီ၀င္ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။ (Xinhua)