ရက္သတၱတစ္ပတ္လွ်င္ ေတာဆင္ရိုင္း တစ္ေကာင္ႏႈန္းသတ္ျဖတ္ခံေနရသည့္ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ့ သဘာ၀ ေတာမ်ားတြင္ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား က်န္ရွိေရးအတြက္ စီမံခ်က္မ်ားေရးဆြဲျပီး ေတာ ဆင္ရိုင္းမ်ား ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း သယံဇာတႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ၾကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ၾကီး ဦးအုန္း၀င္းက ယေန ့ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္တြင္္ ေျဖၾကားခဲ့သည္။
“ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား သတ္ျဖတ္ခံေနရမႈ၊ ဆင္စြယ္နဲ ့ ဆင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား တရားမ၀င္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေနနမႈေတြကိုဥပေဒအရ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရး၊ ဆင္သတ္မုဆိုး အဖြဲ ့မ်ားအား ေဖာ္ထုတ္ ဖမ္းဆီးေရးတို ့ကို ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကီးအကဲမ်ားရဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ သစ္ေတာဦးစီးဌာန၊ ျမန္မာ့ သစ္လုပ္ငန္း၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ၾကီးဌာန၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ ့၊ သစ္ေတာ လုံျခဳံေရး ရဲတပ္ဖြဲ ့ႏွင့္ ဆက္စပ္ဌာန အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ျပည္တြင္း ျပည္ပ NGO မ်ားနဲ ့အတူ ပူးေပါင္း၍ စီမံခ်က္မ်ား ေရးဆြဲျပီး တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္” ဟု မင္းလွ မဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ဦးသန္းေအာင္စိုးႏွင့္ ေတာင္တြင္းၾကီး မဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမင္းသိန္းတို ့၏ ‘ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား သတ္ျဖတ္ခံရမႈ ကာကြယ္ေရး၊ ေတာဆင္ရိုင္းေၾကာင့္ ေဒသခံ ျပည္သူတို့ အႏၱရာယ္ မရွိေရး’ ဆိုင္ရာ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ၾကီးက ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား ေသဆုံးရျခင္းမွာ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေရာဂါက်ေရာက္ျခင္း တို ့အျပင္ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမွာ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခင္က ဆင္စြယ္အတြက္ ဆင္ထီးမ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ျပီး ယခုအခါ ဆင္စြယ္အျပင္ အသား အေရ အရိုး စသည့္ အစိတ္ အပိုင္းမ်ား တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္ႏိုင္ရန္ အထီးေရာ အမမ်ားကိုပါ သတ္ျဖတ္လာေၾကာင္း၊ ဆင္ႏွင့္ လူတို ့ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လက္စားေခ်ရာမွ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္းလည္း ရွိေၾကာင္း၊ ေတာဆင္ရိုင္း မ်ား သတ္ျဖတ္ခံရမႈမွာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၈ ဇူလိုင္လအထိ ဆင္ေကာင္ေရ စုစုေပါင္း ၁၂၃ ေကာင္ ၇ွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၅ ႏွင့္ ၂၀၁၆ တို ့တြင္ ေတာဆင္ရိုင္း ၂၀ ေကာင္ႏွင့္ ၁၈ ေကာင္ အသတ္ခံရရာမွ ၂၀၁၇ တြင္ ၄၆ ေကာင္အထိ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း၊ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီး အေရးယူႏိုင္ခဲ့သည့္ တရားခံဦးေရမွာ ၂၀၁၀ မွ ၂၀၁၇ အထိ ၅၆ ဦး ၂၀၁၈ ဇန္န၀ါရီမွ ဇူလိုင္လကုန္ အထိ ၃၂ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုသို ့အေရးယူႏိုင္ရန္ သတင္းေပးသူမ်ား၊ ေဖာ္ထုတ္ ဖမ္းဆီးသူမ်ားအား ဆုမ်ား ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့ေၾကာင္းလည္း ၎က ၇ွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေတာဆင္ရိုင္းကို လုံး၀ ကာကြယ္ထားတဲ့ စာရင္းမွာ ထည့္ထားပါတယ္၊ ၂၀၁၈ ေမလ ၂၁ ရက္မွာ ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ဇီ၀ မ်ိဳးစုံ မ်ိဳးကြဲႏွင့္ သဘာ၀ ထိန္းသိမ္းေရးနယ္ေျမမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားနဲ ့ စပ္လ်ဥ္းျပီး က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ကို ေထာင္ဒဏ္ သုံးႏွစ္မွ ဆယ္ႏွစ္ထိ ခ်မွတ္ရမယ့္အျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ထားပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာခဲ့သည္။
သစ္ေတာဦးစီးဌာနသည္ ေတာရိုင္းတိရစၦာန္ ထိန္းသိမ္းေရး မိတ္ေဆြမ်ားအသင္း၊ (FOW:_ Friend of Wildlife)၊ ကမၻာ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးရန္ပုံေငြအဖြဲ ့(WWF:_ World Wildlife Fund) တို ့ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီးႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းတို ့တြင္ လူထု အေျချပဳ ေတာဆင္ရိုင္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္စပ္အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၊ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ ဆုေငြခ်ီးျမင့္သည့္ အစီအစဥ္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ဆင္စြယ္ႏွင့္ ဆင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အသုံးျပဳျခင္း တို့ကို တားဆီးေရးအတြက္ “မိုမို တို့အတြက္ ရင္တြင္းစကားသံ (voices for MoMos) လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ပညာေပး ေဟာေျပာျခင္း၊ သရုပ္ျပျခင္း၊ ပိုစတာႏွင့္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား တပ္ဆင္ျခင္း၊ လူထု လက္မွတ္မ်ား စုေဆာင္းျခင္း၊ ဗီဒီယိုျပသျခင္းႏွင့္ သင္တန္းမ်ား ေပးျခင္းတို ့ကို ေဆာင္ရြက္လ်က္၇ွိေၾကာင္း ျပည္ ေထာင္စု ၀န္ၾကီးက ၇ွင္းျပခဲ့သည္။
(Xinhua)