၁၃.၅% မွ်သာ ပါ၀င္ၿပီး မဲေခါင္ျမစ္တစ္ျမစ္လုံး၏ ေရပမာဏသက္ေရာက္မႈအတြက္ အလြန္ နည္းပါး

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ မဲေခါင္ျမစ္ ျမစ္ညာေဒသတြင္ ေရကာတာ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ေရေလွာင္ၿပီး ဓာတ္အားထုတ္လုပ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျမစ္ေၾကေဒသရွိႏိုင္ငံမ်ားသည္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ကို ပို၍ ဆိုးဝါးစြာ ခံစားေနရေၾကာင္း မၾကာေသးမီက အေမရိကန္ “The New York Times”၌ သတင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။

အဆိုပါကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Geng Shuang သည္ “The New York Times”မွ ေဖာ္ျပသည့္ သတင္းမွာ အျဖစ္မွန္ႏွင့္ မကိုက္ညီ၊ အေျခအျမစ္ မရွိေၾကာင္း ျပန္လည္တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္း မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႕က ေၾကညာထုတ္ျပန္သည့္ “မဲေခါင္ျမစ္ ေရစီးေၾကာင္း အေျခအေနဂ်ာနယ္”တြင္ ယခုအႀကိမ္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သိပၸံနည္းက် အကဲျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ေမလကတည္းက လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ျမစ္ဝွမ္းေဒသအမ်ားစုတြင္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ႏွင့္ မိုးနည္းသည့္ အေျခအေနကို အဆက္မျပတ္ ၾကဳံေတြ႕သည့္အတြက္ အဓိက ဇလေဗဒစခန္း၏ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္မွာ ဇြန္လမွ ေအာက္တိုဘာလအထိ ယခင္ႏွစ္မ်ားထက္ ႏႈိင္းစာလွ်င္ (၂) မွ (၅) ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း၊ မိုးေရခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ မူမမွန္ေသာ မုတ္သုန္ေလႏွင့္ အစြန္းေရာက္ El Nino အယ္နီညိဳအေျခအေနသည္ လက္ရွိမိုးေခါင္မႈဒဏ္ ျဖစ္ပြားသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္ေၾကာင္း Geng Shuang က ေထာက္ျပပါသည္။

အေလးထားဂ႐ုျပဳသင့္သည္မွာ လန္ခ်န္းျမစ္၏ မိုးေရစီးေၾကာင္း ေရစီးပမာဏမွာ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ျမစ္ဝွမ္းေဒသတစ္ဝွမ္းလုံး မိုးေရစီးေၾကာင္း ေရစီးပမာဏ၏ ၁၃.၅% မွ်သာ ပါ၀င္ၿပီး လန္ခ်န္းျမစ္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ျမစ္ေရစီးဆင္းမႈေရပမာဏသည္ မဲေခါင္ျမစ္တစ္ျမစ္လုံး၏ ေရပမာဏသက္ေရာက္မႈအတြက္ အလြန္ နည္းပါးျခင္း ျဖစ္သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ၎၏ ျမစ္ေၾကေရပမာဏမွာ ျမစ္ဝွမ္းေဒသတစ္ဝွမ္းလုံး၏ မိုးေရခ်ိန္ႏွင့္ ျမစ္လက္ တက္မ်ား ေပါင္းဆုံစီးဆင္းျခင္း၏ သက္ေရာက္မႈ ရရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမစ္ေၾကေဒသရွိ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႀကဳံေတြ႕ၾကသည့္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို အျပစ္လႊဲခ်စရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။

မည္သို႔ဆိုေစကာမူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ လန္ခ်န္းျမစ္၏ ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္စြာ ေရစီးဆင္းႏိုင္ရန္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကာကြယ္ေပးထားေၾကာင္း၊ ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ က်င္းပသည့္ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအစည္းအေဝးတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဝမ္ရိသည္ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းေဒသရွိ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္ပတ္လုံး ဇလေဗဒဆိုင္ရာသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို တက္ႂကြစြာ မွ်ေဝေပးရန္ စီစဥ္ျခင္းႏွင့္ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မူေပါင္အရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ပိုမိုအားေကာင္းေအာင္ ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ကာ ေရအရင္းအျမစ္ စနစ္တက် ေရရွည္တည္တံ့စြာ အသုံးျပဳႏိုင္ရန္ ေဖာ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း Geng Shuang က တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိတြင္ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ျမစ္ဝွမ္းေဒသႏိုင္ငံမ်ားအၾကား လက္ေတြ႕က်သည့္ ဖလွယ္ေဆြးေႏြးမႈ ယႏၲရားတစ္ခုကို ထူေထာင္ထားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းေဒသႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အတူ ေရအရင္းအျမစ္သတင္းအခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ မွ်ေဝျခင္းႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းကို ျမႇင့္တင္ကာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ေရေဘးအႏၲရာယ္စိန္ေခၚမႈကို အတူတကြ ရင္ဆိုင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း Geng Shuang က အေလးအနက္ ေျပာၾကားပါသည္။

လန္ခ်န္းျမစ္အရွည္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ၂၁၇၉ ကီလိုမီတာ ရွိၿပီး ခ်င္ဟိုင္၊ တိဗက္ႏွင့္ ယူနန္ စသည့္ ေဒသ ၃ ခုကို ျဖတ္သန္းစီဆင္းကာ ယူနန္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ ၁၂၄၇ ကီလိုမီတာရွိပါသည္။ ယူနန္ျပည္နယ္သည္ ဆိုးဝါးသည့္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ကို ႀကဳံေတြ႕လ်က္ရွိေနပါသည္။ ယခုလက္ရွိ မိုးေခါင္မႈဒဏ္အေျခအေနႏွင့္ သက္ေရာက္မႈအတိုင္းအတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္၏ မိုးေခါင္မႈဒဏ္မွာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကာလတြင္ ႏွစ္တစ္ရာ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ ၾကဳံေတြ႕ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၀ ႏွစ္အတြင္း အဆိုးဝါးဆုံး ၾကဳံေတြ႕ရသည့္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ျဖစ္ပါသည္။ မိုးေရခ်ိန္ နည္းပါးျခင္း၊ ျမစ္ေရစီးဆင္းမႈေရပမာဏ နည္းပါးျခင္း၊ ဆည္ႀကီးမ်ားတြင္ ေရသိုေလွာင္သည့္ပမာဏ နည္းပါးျခင္း စသည့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ ျမစ္ေခ်ာင္း(၁၀၀) တြင္ ေရစီးေၾကာင္း ျပတ္ေတာက္လ်က္ရွိသည္။ ေရေလွာင္ဆည္ႀကီး(၁၈၀)ခုတြင္ ေရခန္းေျခာက္သည္။ လူဦးေရ (၁.၄၇)သိန္းတို႔သည္ ေသာက္ေရျပႆနာ ၾကဳံေတြ႕ကာ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ခုခံတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ျပင္းထန္ေလးနက္ပါသည္။

လန္ခ်န္းျမစ္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ခ်င္ဟိုင္ ထန္ဂူလာေတာင္မွ ျမစ္ဖ်ားခံသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ တိဗက္၊ ယူနန္ စသည့္ေဒသမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ကာ စစ္ေဆာင္ပန္းနားမွတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး မဲေခါင္ျမစ္ဟု ေခၚေဝၚပါသည္။ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္ စသည့္ ႏိုင္ငံ ၅ ႏိုင္ငံကို ျဖတ္ေက်ာ္စီးဆင္းလ်က္ရွိပါသည္။ ပင္မေရစီးေၾကာင္းစုစုေပါင္း အရွည္မွာ ၄၈၈၀ ကီလိုမီတာ ရွိၿပီး ျမစ္ဝွမ္းေဒသဧရိယာမွာ ၈၁ စတုရမ္းကီလိုမီတာ က်ယ္ဝန္းပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔က ၎ႏိုင္ငံ ၆ ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ဟိုင္နန္ျပည္နယ္တြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအစည္းအေဝးကို ပထမအႀကိမ္ က်င္းပကာ “လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ျမစ္ဝွမ္းေဒသ ၆ ႏိုင္ငံ”ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈစနစ္ကို စတင္က်င့္သုံးခဲ့သည္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ၎ႏိုင္ငံ ၆ ႏိုင္ငံမွ ဆည္ေျမာင္းတာတမံလုပ္ငန္းစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးမ်ားသည္ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ေရအရင္းအျမစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဝန္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေဝးတြင္ ၆ ႏိုင္ငံတို႔သည္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈ၊ အေတြ႕အႀကဳံမ်ား ဖလွယ္မႈ၊ စီမံကိန္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စသည္တို႔ကို ျမႇင့္တင္ေဖာ္ေဆာင္ကာ လန္ခ်န္း-မဲေခါင္ ေရအရင္းအျမစ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအရည္အေသြးကို ပိုမိုအားေကာင္းစြာ တိုးျမႇင့္ရန္ အေလးထားေျပာၾကားထားပါသည္။