တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသမၼတရွီက်င့္ဖိန္က COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ဆန႔္က်င္တားဆီးေရး ၊ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အားအင္ခ်ိနဲ႔ေနသည္ကို ျပန္လည္တြန္းအားေပးေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးအတားအဆီးမ်ား ႏွင့္ အခြန္ေလွ်ာ့ေပါ့ေရး အျပင္ ကပ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ရန္ ဒီဂ်စ္တယ္စီးပြားေရးျမႇင့္တင္ေရး တို႔အတြက္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ အဆိုျပဳခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
G20 အုပ္စု အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား၏ (G20) ရီယတ္ဒ္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးသို႔ ဗီဒီယိုလင့္မွတစ္ဆင့္ တက္ေရာက္မိန႔္ခြန္းေျပာၾကားစဥ္ သမၼတရွီက G20 အုပ္စုသည္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာကပ္ေရာဂါ ဆန႔္က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ “ အလြန္အေရးပါၿပီး အစားထိုး၍မရႏိုင္ေသာ” အခန္းက႑တစ္ခုမွ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ျပန္လည္ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ယင္းမွာ “ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသာ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာစီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းတြင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည့္ အားထုတ္မႈထက္ပို၍ သက္ေရာက္မႈရွိခဲ့ေၾကာင္း ” ၎က ဆိုသည္။
“ စီးပြားေရးတည္ၿငိမ္ေရး နဲ႔ ႏိုင္ငံအားလုံးအတြက္ ခက္ခဲေသာခရီးရွည္ နဲ႔ ေရရွည္ စားဝတ္ေနေရးဆက္လက္တည္ၿမဲေရးကို အကာအကြယ္ေပးရန္ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ” ရွီကဆိုသည္။ “ ဗိုင္းရပ္စ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လုပ္ေဆာင္ေနစဥ္အတြင္းမွာပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ျပန္လည္ရရွိဖို႔ နဲ႔ တည္ၿငိမ္ဖို႔အတြက္လည္း မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ရမွာပါ ” ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
G20 အုပ္စုသည္ ကမာၻ႔အဓိက စီးပြားေရးအင္အားစုႀကီးျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔စုစုေပါင္း ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး GDP ၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ထိ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
ကပ္ေရာဂါကို တိုက္ဖ်က္ျခင္း
သမၼတရွီက “ ရာစုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း အဆိုး႐ြားဆုံးကပ္ေရာဂါ” အား တိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ G20 အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ ညႇိႏႈိင္းပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ျခင္း တုံ႔ျပန္မႈတစ္ခုျဖင့္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သြားၾကရန္ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို အရွိန္ျမႇင့္တင္သင့္တယ္၊ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕(WHO) ရဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြ ပိုမိုခိုင္မာလာဖို႔နဲ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေထာက္ခံအားေပးသြားရပါမယ္၊ ၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ေဆးျဖန႔္ခ်ိရာမွာ ညီမွ်ဖို႔နဲ႔ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ဖို႔လည္း လုပ္ေဆာင္သြားရမွာပါ” ဟု ရွီက ဆိုသည္။
ကမာၻ႔စီးပြားေရး ဒုတိယအင္အားအႀကီးဆုံးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ COVID-19 ကာကြယ္ေဆး သုေတသနျပဳမႈ နဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၊ ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ျဖန႔္ခ်ိမႈမ်ားတြင္ အျခားေသာကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သြားရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
“ အျခား ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြကို ကူညီဖို႔နဲ႔ အားေပးေထာက္ခံဖို႔ ကတိကဝတ္ေတြအေပၚ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဂုဏ္ယူမိပါတယ္ ၊ တစ္ကမာၻလုံးမွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးကို လက္လွမ္းမီဖို႔ နဲ႔ရရွိႏိုင္ဖို႔ကို လုပ္ေဆာင္သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ရွီက ကတိျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕သတင္းစကားက ရွင္းပါတယ္ ၊ ကာကြယ္ေဆးဟာ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ အမ်ားျပည္သူပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ဒါဟာ အနာဂတ္မွ်ေဝမႈနဲ႔အတူ ပိုမိုခိုင္မာတဲ့ အသိုက္အဝန္းတစ္ခုရည္မွန္းခ်က္ပဲ ျဖစ္သင့္တာေပါ့” ဟု တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန (China Institutes of Contemporary International Relations) ဒုတိယဥကၠဌ Feng Zhongping က ဆင္ဟြာသတင္းဌာနသို႔ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ မတ္လတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ကပ္ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရး ႏိုင္ငံေပါင္းစုံညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈ G20 ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အထူးအြန္လိုင္းထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္ သမၼတရွီက COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သြားရန္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယင္းအစည္းအေဝးသည္ G20 ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ စတင္တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္ကတည္းက ပထမဆုံးအႀကိမ္ျပဳလုပ္သည့္ အြန္လိုင္း ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရး
ယခု ႏွစ္ရက္တာက်င္းပသည့္ ၁၅ ႀကိမ္ေျမာက္ G20 ထိပ္သီးအစည္းအေဝးအတြင္း သမၼတရွီက ႏိုင္ငံေပါင္းစုံပါဝင္ေရးဝါဒ ႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
G20 အေနျဖင့္ ကမာၻ႔စီးပြားေရးအဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕စြာ လည္ပတ္စီးဆင္းႏိုင္ေရး ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးအတားအဆီးဖယ္ရွားႏွင့္အခြန္ေလွ်ာ့ေပါ့ေရး ၊ ကမာၻ႔စက္မႈလုပ္ငန္း ႏွင့္ ထုတ္ကုန္ကြင္းဆက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ေခ်ာေမြ႕စြာလည္ပတ္ေရးအတြက္ ျပန္လည္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သြားသင့္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အခက္အခဲျဖင့္ႀကဳံေတြ႕ေနရသည့္ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ေႂကြးၿမီဆိုင္းငံ့မႈႏွင့္ ဖယ္ရွားမႈ တို႔ကိုတြန္းအားေပးေဆာင္႐ြက္သြားရန္ ကတိျပဳခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္းေႂကြးၿမီ ၁.၃ ဘီလီယံကို ပယ္ဖ်က္ျခင္းကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရွီက ဆိုသည္။
“ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ စည္းမ်ဥ္းကိုအေျခခံတဲ့ ႏိုင္ငံစုံပါဝင္ေရးကုန္သြယ္ေရးစနစ္ကို ထိန္းသိမ္းသြားသင့္ပါတယ္ ၊ ဒါဟာ ပြင့္လင္းမႈ ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမရွိမႈ ၊ တံခါးဖြင့္မႈနဲ႔အားလုံးပါဝင္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္” ဟု ရွီက ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ G20 အေနျဖင့္ တစ္ကိုယ္ေတာ္ဝါဒ ႏွင့္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ေရးဝါဒကို ဆန႔္က်င္သြားရန္ ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ အခြင့္အလမ္း ႏွင့္ ယင္းတို႔အား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေနရာေပးရန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး စံႏႈန္းသစ္သည္ တံခါးပိတ္ထားရန္မဟုတ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အဆင့္တန္းျမင့္မားသည့္ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရး စနစ္သစ္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒီဂ်စ္တယ္စီးပြားေရး
သမၼတရွီ၏ မိန႔္ခြန္းထဲတြင္ ကပ္ေရာဂါစတင္ျဖစ္ပြားခ်ိန္ကတည္းက သစ္လြင္ေသာအရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ဒီဂ်စ္တယ္စီးပြားေရး၏ အလြန္အေရးပါပုံအေၾကာင္းကို ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎က ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ နည္းပညာသစ္မ်ား ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပုံစံသစ္မ်ား ႏွင့္ လမ္းေၾကာင္းသစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္လာခဲ့သျဖင့္ ဒီဂ်စ္တယ္စီးပြားေရး၏ အေရးပါပုံကို တြန္းအားေပးအားထုတ္သြားသင့္ေၾကာင္း ၎က အဆိုျပဳခဲ့သည္။
G20 အေနျဖင့္ အခ်က္အလက္လုံၿခဳံေရးပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ၊ ဒီဂ်စ္တယ္အေျခခံအေဆာက္အအုံ ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ အားထုတ္မႈ ႏွင့္ ႏိုင္ငံအားလုံးမွ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားအတြက္ တူညီေသာကစားကြင္းတစ္ခုဖန္တီးမႈတို႔ကို တြန္းအားေပးသြားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရွီက ဆိုသည္။
“ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ဒီဂ်စ္တယ္လုံၿခဳံေရး ကနဦး အဆိုျပဳခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ဒီဂ်စ္တယ္ စီမံခန႔္ခြဲမႈ ဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း နဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းကို သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းအားလုံးနဲ႔အတူ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အသင့္ရွိပါတယ္ ” ဟု ၎က ဆိုသည္။
ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္
ကပ္ေရာဂါသည္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္တြင္ လုံေလာက္မႈမရွိေသးသည္ကို အမ်ားျပည္သူအား ေဖာ္ျပေနသည့္ ႀကီးက်ယ္ေသာစိန္ေခၚမႈတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ရွီက ဆိုသည္။ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(WTO) အား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ေထာက္ခံအားေပးျခင္းအပါအဝင္ ကုလသမဂၢကို ဗဟိုျပဳေသာႏိုင္ငံတကာစနစ္ ႏွင့္ စီးပြားေရးကမာၻလုံးဆိုင္ရာစနစ္အတြက္ စီမံခန႔္ခြဲမႈပုံစံကို ျမႇင့္တင္သြားရန္ ရွီက တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးစနစ္ ျမႇင့္တင္ေရး အျပင္ COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကို ပိုမိုအားထုတ္သြားရန္ သမၼတရွီက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အျခားေသာကူးစက္ေရာဂါမ်ားသည္လည္း “ ခ်က္ခ်င္း ကိုင္တြယ္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥရပ္”ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားခဲ့သည္ ။
ရွီက ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO ၏ အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္သြားရန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အားလုံးက်န္းမာေသာ လူမႈအသိုက္အဝန္းတစ္ခုတည္ေဆာက္ရန္ ကပ္ေရာဂါတုံ႔ျပန္မႈႏွင့္ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ေရွ႕ဆက္တြန္းအားေပးေဆာင္႐ြက္သြားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္ ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ (Xinhua)