တ႐ုတ္-အာဆီယံ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ နက္ရႈိင္းျခင္းက ေဒသတြင္း စီးပြားေရးနာလန္ထူမႈကို ျမႇင့္တင္ေပးရာေရာက္

တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်း နန်နင်းမြို့ရှိ သိုလှောင်ရုံတစ်ခုတွင် မလေးရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာသော ဒူးရင်းသီးထုတ်ကုန် တန်ချိန်ပေါင်းများစွာသည် ရောက်ရှိပြီးမကြာမီ တရုတ်နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပြန်လည်ဖြန့်ဖြူးရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်သည်။“ဒါတွေက ဒီနှစ်ဆောင်ရာသီအတွက် ပထမဆုံး ဒူးရင်းသီးတွေဖြစ်ပါတယ်” ဟု တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအကြား သီးနှံကုန်သွယ်ရေးလုပ်ဆောင်နေသူ Yao Hai က ပြောခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ စားသုံးသူများအကြား ဒူးရင်းသီးသည် လူကြိုက်များမှုမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး Yao ၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းသည်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ၏ သက်ရောက်မှုရှိသော်ငြားလည်း ယခုနှစ်တွင် တိုးတက်လာခဲ့သည်။

“ဒီနှစ် မတ်လကနေ မေလအထိ ဒူးရင်းသီးထုတ်ကုန် ရောင်းချမှုက မနှစ်က အလားတူကာလနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ၁၀ ဆလောက်မြင့်တက်လာခဲ့တယ်။ လာမယ့်နှစ်မှာလည်း ဒီအရှိန်နဲ့ ဆက်ရှိနေဦးမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်” ဟု Yao က ဆိုသည်။ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (ASEAN) နှင့် နီးကပ်သော စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးမှ ကြီးမားသော အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိလျက်ရှိကြောင်း Yao က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံတို့သည် ဘက်စုံမဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ထူထောင်လိုက်ကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်က ပူးတွဲကြေညာခဲ့ပြီး ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာကြီးအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေး၊ ချမ်းသာသုခနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် တွန်းအားသစ်ဖြည့်တင်းပေးမည့် အရွေ့တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံတို့သည် ကြီးမားသောဘုံအကျိုးစီးပွားများကို မျှဝေလျက်ရှိကြောင်း ဘက်စုံ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ထူထောင်လိုက်ခြင်းသည် ကပ်ရောဂါအလွန် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးနာလန်ထူမှုကို မြှင့်တင်ရာတွင် အထောက်အကူပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ကွမ်တုန်းတက္ကသိုလ် နိုင်ငံခြားဘာသာလေ့လာရေး၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးသင်တန်းကျောင်း၏ ဌာနမှူး Zhou Fangyin က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တရုတ်နိုင်ငံသည် အာဆီယံ၏ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ၁၂ နှစ်ဆက်တိုက်ရှိနေခဲ့သလို အာဆီယံသည်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံး ကုန်သွယ်ဖက်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ အောက်တိုဘာလအထိ အကောက်ခွန်အချက်အလက်များ ဖော်ပြထားချက်အရ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံကြား ကုန်သွယ်မှုသည် ယွမ် ၄.၅၅ ထရီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၁၁.၇ ဘီလီယံခန့်) ရှိခဲ့ပြီး ယမန်နှစ်ထက် ၂၀.၄ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံကြား နည်းလမ်းနှစ်သွယ်ဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် သိသိသာသာ တိုးတက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း အာဆီယံဆိုင်ရာ တရုတ်နိုင်ငံ သံအမတ်ကြီး Deng Xijun က ဆိုသည်။ ယခုနှစ် ဇွန်လကုန်မတိုင်မီ စုစုပေါင်း အပြန်အလှန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁၀ ဘီလီယံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါသက်ရောက်မှုရှိနေသည့်ကြားမှ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တိုးတက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်က အာဆီယံ-တရုတ် ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခြင်း နှစ် ၃၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အထူးထိပ်သီးအစည်းအဝေး၌ တရုတ်နိုင်ငံက လာမည့်သုံးနှစ်အတွင်း အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၌ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောက်တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် စီးပွားရေး နာလန်ထူမှု မြှင့်တင်ရေးအတွက် ပံ့ပိုးရန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အကူအညီ နောက်ထပ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၅ ဘီလီယံ ပံ့ပိုးရန် ကတိပြုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမအဆိုပြုချက် (BRI) ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံအတွက် စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးတက်မှုကို ကြီးမားစွာ အထောက်အကူပြုလျက်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ယုံကြည်ကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံက အဆိုပြုထားသော BRI သည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပလက်ဖောင်းတစ်ခုအဖြစ်သို့ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၄၁ နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း ၃၂ ခုတို့က တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်သောပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူစာချုပ်များအား လက်မှတ်ရေးထိုးထားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း တရုတ်နှင့် အာဆီယံတို့သည် နည်းပညာမြင့်၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေးနှင့် အစိမ်းရောင်စီးပွားရေးကဲ့သို့ စီးပွားရေးကဏ္ဍများ၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နက်ရှိုင်းလျက်ရှိသည်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၌ တရုတ်နိုင်ငံက အဆိုပြုထားသော တရုတ်-အာဆီယံ သိပ္ပံ၊ နည်းပညာနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုမြှင့်တင်ခြင်း အစီအစဉ်စတင်မှုအရ လာမည့်ငါးနှစ်ကျော်ကာလအတွင်း အာဆီယံသို့ အဆင့်မြင့်နှင့် ဆက်စပ်နည်းပညာများ အမျိုးအစား ၁,၀၀၀ ပံ့ပိုးသွားမည်ဖြစ်ကာ အာဆီယံမှ လူငယ်သိပ္ပံပညာရှင် ၃၀၀ အား တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်လေ့လာရေး အစီအစဉ်အား ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လာအိုနိုင်ငံမှ လူငယ်သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ Outhay က နှစ်နိုင်ငံကြား သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဖလှယ်မှုထံမှ အကျိုးကျေးဇူးရရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
“ကျွန်တော် တရုတ်နိုင်ငံမှာ သင်ယူလေ့လာခဲ့ရတာတွေမှာ အမှန်တကယ်ကို အသုံးဝင်ပါတယ်။ ကျွန်တေ်ာ့အနေနဲ့ အဆင့်မြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေးကိရိယတွေကို အသုံးပြုခဲ့ရသလို ကျေးလက်ဒေသ မိလ္လာသန့်စင်ရေးနည်းလမ်းတွေကိုလည်း လေ့လာခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ကျွန်တော် လာအိုနိုင်ငံပြန်ရောက်တဲ့အခါမှာ အသုံးဝင်နိုင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု Outhay က ပြောကြားခဲ့ပြီး ယင်းမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ နည်းပညာများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်နှင့် ဖလှယ်ရန် နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ အကျိုးစီးပွားများ၌ ပါဝင်ကြောင်း ဖြည့်စွက်ပြောခဲ့သည်။
၁၈ နှစ်ဆက်တိုက် ကျင်းပခဲ့သော တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် တရုတ်-အာဆီယံ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် နှစ်ဖက်ကြား ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အရေးပါသော ပလက်ဖောင်းတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်လျက်ရှိသည်။

“ဘက်စုံမဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခြင်းဟာ နှစ်ဖက်နဲ့ BRI တည်ဆောက်ရေးကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပိုမိုကောင်းမွန်ဖို့ တရုတ်-အာဆီယံ ကုန်စည်ပြပွဲကို အဆင့်မြှင့်တင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အတွက် အဖိုးတန်တဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေ ပံ့ပိုးပေးနေပါတယ်” ဟု ပြပွဲ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးဌာန၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Wang Lei က ပြောခဲ့သည်။

စည်းကြပ်ခွန်နှင့် စည်းကြပ်ခွန်မရှိသောအတားအဆီးများ လျှော့ချထားသော ဈေးကွက်တစ်ခု ထူထောင်ရန် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံက အဆိုပြုထားသော RCEP သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်၌ အသက်ဝင်လာမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ဒေသတွင်း ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်ပြုခြင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်အား သုညအထိ ဖြည်းဖြည်းချင်းလျှော့ချပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။
RCEP တွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံ၊ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဩစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန် စသည့်နိုင်ငံများ ပါဝင်သည်။ ၁၅ နိုင်၏ စုစုပေါင်း လူဦးရေ၊ ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုးနှင့် ကုန်သွယ်မှုတို့သည် ကမ္ဘာ့စုစုပေါင်းအားလုံး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

RCEP သည် အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးအတားအဆီးများကို လျှော့ချရေးနှင့် ဖယ်ရှားရေး၊ ကုန်စည်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအား ပိုမိုလွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်နိုင်မည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဘုံဈေးကွက် ဖန်တီးပေါ်ပေါက်လာရေးတို့တွင် အသုံးဝင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်နိုးထရန် အရှိန်မြှင့်တင်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း စင်ကာပူအင်စတီကျု၊ နိုင်ငံတကာရေးရာ အကြီးတန်းပညာရှင် Oh Ei Sun က မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။ (Xinhua)