တ႐ုတ္အာကာသစခန္းသို႔ အေမရိကန္ ၿဂိဳဟ္တု ၂ ႀကိမ္ ခ်ဥ္းကပ္လာမႈအေပၚ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဖြင့္ခ် ေဝဖန္

ယခုနှစ်တွင် တရုတ် အာကာသစခန်းသို့ အမေရိကန် Starlink ဂြိဟ်တု နှစ်ကြိမ်ချဉ်းကပ်ခဲ့ပြီး အာကာသစခန်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးများ၏ အသက်အန္တရာယ်ကျန်းမာရေးကို ခြိမ်းခြောက်သည့်ကိစ္စရပ်အပေါ် တရုတ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကျောက်လိကျန်းက အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာဥပဒေကို အခြေခံသည့် အာကာသနိုင်ငံတကာအခင်းအကျင်းကို လေးစားမှုရှိသင့်ပြီး ထိုသို့သောကိစ္စရပ်များ ထပ်မံ မဖြစ်ပွားစေရေး ချက်ချင်းအရေးယူဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နေ့က ကျင်းပသည့် ပုံမှန်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းထောက်တစ်ဦးက “အာကာသ ငြိမ်းချမ်းစွာ အသုံးပြုမှုဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂကော်မတီ(COPUOS)ရဲ့ဝဘ်ဆိုက်က ယခုရက်ပိုင်းများမှာ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ သတင်းများအရ ဗီယင်နာအခြေစိုက် ကုလသမဂ္ဂနှင့်အခြားနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ရဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအမြဲတမ်းမစ်ရှင်က ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ထံသို့ စာ ပေးပိုခဲ့ပြီး အမေရိကန် SpaceXကုမ္ပဏီမှ လွှင်တင်တဲ့ Starlink ဂြိုဟ်တုဟာ ယခုနှစ်အတွင်းမှာပဲ တရုတ်အာကာသစခန်းကို နှစ်ကြိမ်ချဉ်းကပ်မှုရှိခဲ့ရာ တရုတ်အာကာသစခန်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့ အသက်အန္တရာယ်နှင့်ကျန်းမာရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုရှိခဲ့တယ်လို့ အကြောင်းကြားခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဒီကိစ္စကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအနေဖြင့် အတည်ပြုနိုင်ပါသလား။ အာကာသ သဘောတူစာချုပ်မှာ ပါဝင်သည့် နိုင်ငံအနေနဲ့ အမေရိကန်သည် သက်ဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုအပေါ် မည်သို့သော နိုင်ငံတကာတာဝန်ယူသင့်ပါသလဲ”ဟု မေးမြန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုနှစ် ဇူလိုင်နှင့်အောက်တိုဘာလတွင် အမေရိကန် SpaceXကုမ္ပဏီမှ လွှတ်တင်သည့် Starlink ဂြိဟ်တုနှစ်စင်းသည် တရုတ်အာကာသစခန်းကို ချဉ်းကပ်ခဲ့ကြောင်း ကျောက်လိကျန်းက အတည်ပြုခဲ့သည်။ ထိုသို့ ချဉ်းကပ်စဉ်တွင် တရုတ်အာကာသယာဉ်မှူးများက စခန်းအတွင်း လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအတွက် တိုက်မိခိုက်မိမဖြစ်ရအောင် တရုတ်အာကာသစခန်းက အရေးပေါ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရကြောင်း ဆိုသည်။

၁၉၆၇ ခုနှစ် 《အာကာသဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်》သည် အများလက်ခံထားသည့် လက်ရှိ အာကာသဏ္ဍ နိုင်ငံတကာဥပဒေ၏အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။ အဆိုပါသဘောစာချုပ်၏သတ်မှတ်ချက်တွင် အာကာသယာဉ်မှူးများသည် လူသားမျိုးနွယ် အာကာသအတွင်းသို့ စေလွှတ်သည့် သံတမန်ဖြစ်ရာ နိုင်ငံအသီးသီးက လေးစားသမှုရှိသင့်သလို ၎င်းတို့၏လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အာကာသ နယ်ပယ်အတွင် အာကာသယာဉ်မှူးများ၏ အသက်အန္တရာယ် သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေမည့် အခြေအနေရှိပါက ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် သို့မဟုတ် အခြား သဘောတူစာချုပ်ပါနိုင်ငံများအား အကြောင်းကြားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံအသီးသီးအနေဖြင့် ၎င်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများ၏ အာကာသလှုပ်ရှားမှုအားလုံးကို တာဝန်ခံမှုရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်ဟု ကျောက်လိကျန်းက ဆိုသည်။

သဘောတူစာချုပ်ပါအကြောင်းအရာများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့်အာကာသယာဉ်မှူးများ၏အသက်အိုးအိမ်လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရက ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ဗီယင်နာအခြေစိုက် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအမြဲတမ်းမစ်ရှင်က ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးဆီသို့ အထက်ပါအန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်သည့်အခြေအနေနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ဆောင်ရွက်မှုကို အကြောင်းကြားခဲ့ပြီး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်မှတစ်ဆင့် စာချုပ်ပါနိုင်ငံများအား အကြောင်းကြားပေးပါရန် တင်ပြခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အမေရိကန်သည် “ တာဝန်ယူမှုရှိသည့် အာကာသပြင်ပလှုပ်ရှားမှု”ဟု အမြဲတမ်း တသွင်သွင်ပြောဆိုနေသော်လည်း ၎င်းကိုယ်တိုင်က အာကာသနိုင်ငံတကာသဘောတူစာချုပ် တာဝန်ဝတ္တရားကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး အာကာသယာဉ်မှူးများ၏ အသက်အန္တရာယ်လုံခြုံဘေးကင်းမှုကို ဆိုးဝါးစွာ ခြိမ်းခြောက်မှုပြုခဲ့ရာ ၎င်းမှာ စံတင်လောက်သည့် စံနှုန်းနှစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း ကျောက်လိကျန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာကာသ စူးစမ်းလေ့လာမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာအသုံးချရေးသည် လူသားတစ်ရပ်လုံး၏ ဘုံလုပ်ငန်းရပ်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် လူသားတစ်ရပ်လုံးအကျိုးစီးပွားကို အစဉ်အခြေပြု၍ ငြိမ်းချမ်းစွာ အာကာသနယ်ပယ်အား အသုံးချလျက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေကို အခြေခံသည် အာကာသ နိုင်ငံတကာအခင်းအကျင်းကို အမေရိကန်က လေးစားကာ ထိုသို့သောဖြစ်ရပ်မျိုး ထပ်မံဖြစ်ပွားမှုမရှိစေရန် ချက်ချင်းအရေးယူဆောင်ရွက်သင့်ပြီး တာဝန်ယူမှုတာဝန်ခံမှုရှိစွာဖြင့် ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးများ၏ အသက်အန္တရာယ်ဘေးကင်းလုံခြုံရေးနှင့် အာကာသစက်ပစ္စည်း တည်ငြိမ်ဘေးကင်းစွာ လည်ပတ်နိုင်ရန် ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ （Xinhua）